Hà Nội ô nhiễm không khí hàng đầu thế giới: Người tiêu dùng lưu ý gì khi chọn máy lọc?

Chất lượng không khí tại Hà Nội liên tục ở mức xấu đến rất xấu những ngày gần đây khiến nhu cầu tìm mua máy lọc không khí tăng mạnh. Trước hàng trăm mẫu mã được quảng cáo với nhiều tính năng khác nhau, người tiêu dùng cần nắm rõ tiêu chí chọn máy để bảo vệ sức khỏe một cách hiệu quả.

Những ngày vừa qua, bầu trời Hà Nội liên tục chìm trong lớp sương mù ô nhiễm khiến thành phố thường xuyên xuất hiện trong danh sách những nơi có chất lượng không khí tệ nhất thế giới. Bụi mịn PM2.5 leo thang, bảng chỉ số màu đỏ rồi tím xuất hiện nhiều lần trong ngày, buộc người dân phải hạn chế các hoạt động ngoài trời và luôn mang khẩu trang khi di chuyển ngoài đường.

Điều đáng nói là ô nhiễm không dừng lại bên ngoài cửa. Trong chính không gian sinh hoạt, bụi mịn có thể tích tụ dày đặc hơn do khói bếp, máy lạnh lâu không vệ sinh, thảm – rèm giữ bụi, vật nuôi hay các hợp chất bay hơi từ đồ nội thất mới.

Trước thực trạng đó, máy lọc không khí trở thành thiết bị được nhiều gia đình chú ý. Thế nhưng thị trường lại quá phong phú: từ vài triệu đến hơn hai chục triệu đồng, hàng trăm mẫu mã với đủ lời quảng cáo khiến người tiêu dùng dễ rơi vào tình trạng mua theo cảm tính.

Vậy giữa bối cảnh ô nhiễm ngày càng phức tạp, người tiêu dùng nên dựa vào tiêu chí nào để lựa chọn đúng chiếc máy lọc không khí thực sự hiệu quả?

Lựa chọn loại màng lọc không khí

Màng lọc là “trái tim” của máy lọc không khí, quyết định hiệu quả loại bỏ bụi mịn, mùi hôi cũng như chi phí vận hành lâu dài. Trên thị trường hiện nay, máy lọc không khí được trang bị nhiều loại màng lọc như HEPA, than hoạt tính, TiO₂… Mỗi loại mang những ưu – nhược điểm riêng, vì vậy việc xem xét tuổi thọ và chi phí thay thế là yếu tố quan trọng khi lựa chọn thiết bị. Thay màng đúng thời điểm không chỉ giúp duy trì hiệu suất lọc mà còn hạn chế nguy cơ hư hỏng phát sinh.

Dưới đây là một loại màng lọc phổ biến:

Màng lọc Titan: Hoạt động dựa trên khả năng xử lý các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC), giúp giảm mùi thức ăn, mùi khói và mùi ẩm mốc trong không gian kín.

Màng lọc nước: Xuất hiện ở các dòng máy có chức năng tạo ẩm, giúp bổ sung độ ẩm cân bằng và hạn chế khô da, khô mũi – đặc biệt hữu ích khi sử dụng điều hòa thường xuyên.

Màng lọc than hoạt tính: Có khả năng hấp thụ các khí độc như formaldehyd, khói thuốc lá và mùi hôi. Tuy nhiên, sau khi tắt máy, một phần khí đã hấp thụ có thể phát tán trở lại, vì vậy thiết bị nên được đặt ở nơi thông thoáng khi không sử dụng.

Màng lọc phấn hoa: Giúp loại bỏ phấn hoa, lông thú, bào tử nấm mốc – những tác nhân dễ gây dị ứng, đặc biệt phù hợp với người có hệ hô hấp nhạy cảm.

Màng lọc HEPA: Đây là loại màng lọc hiệu suất cao nhất, có thể giữ lại tới 99,97% bụi siêu mịn, vi khuẩn, virus và bụi PM2.5 – thủ phạm gây hen suyễn và nhiều bệnh hô hấp. HEPA là lựa chọn ưu tiên cho môi trường ô nhiễm nặng hoặc gia đình có trẻ nhỏ, người lớn tuổi.

Chi phí thay thế màng lọc phụ thuộc vào tần suất sử dụng và loại màng trang bị. Để duy trì hiệu quả vận hành, bộ lọc xếp nếp nên vệ sinh hoặc thay mới sau 6–12 tháng, trong khi màng than hoạt tính cần kiểm tra định kỳ khoảng 3 tháng. Mức giá giữa các loại màng lọc chênh lệch khá lớn, vì vậy người tiêu dùng nên cân nhắc giữa nhu cầu thực tế và ngân sách để chọn được mẫu máy phù hợp, đảm bảo hiệu quả lâu dài.

Chọn máy lọc không khí theo diện tích phòng và công suất

Khi lựa chọn máy lọc không khí, diện tích phòng là yếu tố quan trọng để thiết bị vận hành hiệu quả và không gây lãng phí điện năng.

Những mẫu máy có công suất khoảng 160 m³/h thường phù hợp với phòng ngủ hoặc không gian kín khoảng 15 m². Với các phòng có diện tích 15–20 m² như phòng ăn, người tiêu dùng nên chọn công suất từ 180 m³/h. Không gian rộng hơn, khoảng 20–30 m² như phòng khách nhỏ, sẽ cần các mẫu máy từ 240 m³/h để đảm bảo khả năng lọc sạch ổn định. Riêng những phòng khách lớn 30–40 m² nên sử dụng máy khoảng 360 m³/h, trong khi các khu vực trên 40 m² như sảnh đón hoặc không gian sinh hoạt chung rộng yêu cầu công suất từ 510 m³/h trở lên.

Một điểm cần lưu ý là nếu dùng máy công suất nhỏ cho phòng lớn, thiết bị sẽ phải chạy liên tục nhưng vẫn không thể làm sạch không khí triệt để, dẫn đến tốn điện mà hiệu quả lại không tương xứng.

Chọn theo nhu cầu sử dụng

Nhu cầu thực tế của từng gia đình là yếu tố then chốt khi lựa chọn máy lọc không khí, đặc biệt với những nhà có thành viên nhạy cảm về sức khỏe.

Với gia đình có phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ hoặc sinh sống gần sông hồ – nơi dễ phát sinh muỗi và côn trùng – các mẫu máy tích hợp chức năng bắt muỗi và diệt khuẩn sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm.

Trường hợp ưu tiên sự tiện lợi, người dùng nên chọn thiết bị có bảng điều khiển trực quan, hỗ trợ điều khiển qua điện thoại và sở hữu bộ lọc dễ tháo lắp để vệ sinh; nhờ vậy, việc làm sạch hoặc thay mới màng lọc trở nên nhanh chóng và tiết kiệm hơn.

Những gia đình chú trọng tiết kiệm điện có thể cân nhắc các model ứng dụng công nghệ Inverter, vừa đảm bảo hiệu quả lọc vừa hạn chế chi phí vận hành hàng tháng.

Còn nếu cần di chuyển máy giữa nhiều phòng, thiết bị có bánh xe sẽ mang lại sự linh hoạt, giúp thay đổi vị trí sử dụng dễ dàng mà không tốn nhiều sức.

Khả năng loại bỏ các hạt mịn và siêu mịn

Trong không khí tồn tại nhiều “kẻ thù vô hình” có thể gây hại cho sức khỏe, trong đó bụi mịn là mối lo ngại lớn nhất. Loại hạt PM2.5 – có kích thước nhỏ hơn 2,5 micron – thường xuất hiện trong các cảnh báo ô nhiễm và trở thành vấn đề đặc biệt đáng chú ý mỗi khi chất lượng không khí xuống thấp. Dẫu vậy, PM2.5 chưa phải là mối nguy hiểm duy nhất.

Bụi siêu mịn PM0.1, với kích thước nhỏ hơn 0,1 micron, còn có khả năng thâm nhập sâu hơn vào phổi, đi vào máu và gây ảnh hưởng trực tiếp tới hệ hô hấp, tim mạch. Chính vì vậy, một chiếc máy lọc không khí có khả năng xử lý cả PM2.5 lẫn PM0.1 là lựa chọn cần thiết để tạo ra môi trường sống an toàn hơn cho gia đình.

Chọn máy lọc không khí theo thương hiệu

Bên cạnh công suất và tính năng, thương hiệu cũng là yếu tố quan trọng quyết định độ bền, chất lượng và dịch vụ hậu mãi của máy lọc không khí. Trong số đó, các thương hiệu như LG, Sharp, Daikin, Samsung hay Xiaomi được nhiều gia đình lựa chọn nhờ công nghệ lọc tiên tiến, thiết kế phù hợp không gian sống và chế độ bảo hành minh bạch. Đây là những cái tên tạo được uy tín lâu dài và mang lại sự yên tâm khi sử dụng.

Máy lọc không khí hiện được phân phối ở nhiều phân khúc, từ dòng phổ thông khoảng 3 triệu đồng/chiếc đến các mẫu cao cấp giá tới 20-30 triệu đồng. Ở tầm giá 3–7 triệu đồng, sản phẩm được ưa chuộng nhờ mức giá hợp lý, đáp ứng tốt diện tích phòng phổ biến và tích hợp đầy đủ những chức năng cơ bản. Trong khi đó, các phiên bản cao cấp sở hữu nhiều công nghệ nâng cao như lọc bụi mịn PM2.5, cảm biến đo chất lượng không khí, khử mùi, chống ẩm hoặc tạo ẩm… tùy theo nhu cầu của người sử dụng.

Tuy vậy, để khoản đầu tư mang lại hiệu quả thực sự, người tiêu dùng nên lựa chọn dựa trên nhu cầu sử dụng, diện tích phòng, tính năng cần thiết và chi phí vận hành, thay vì mua theo quảng cáo hoặc chạy theo mức giá hấp dẫn.