Làng trống Ông Hảo 45 năm giữ hồn Tết Trung thu

Những ngày này làng Ông Hảo (Nguyễn Văn Linh, Hưng Yên) rộn ràng không khí của những người thợ ngày đêm miệt mài chuẩn bị những chiếc trống thủ công, giữ âm vang cho dịp Trung thu sắp đến.

Giữa xô bồ của đồ chơi công nghiệp dịp Trung thu, ở làng Ông Hảo (xã Nguyễn Văn Linh, tỉnh Hưng Yên) những người thợ vẫn ngày đêm cần mẫn giữ nghề làm trống, giữ nhịp nối ký ức quá khứ và hiện tại.

Nghề làm trống làng Ông Hảo hình thành từ cuối những năm 1980. Từ đó đến nay trong những ngôi nhà nhỏ của làng, mùi sơn mới, tiếng đục, tiếng thử trống vẫn ngân vang, đánh dấu sự bền bỉ của một làng nghề dân gian giữa vòng xoáy thị trường.

Ông Vũ Văn Hởi, đời thứ ba trong một gia đình gắn bó với nghề làm trống, chia sẻ: “Để làm ra một chiếc trống truyền thống, người thợ phải mất gần một năm chuẩn bị, năm nay làm hàng gối đầu cho năm sau”.

Công việc thường khởi động từ tháng 9 dương lịch. Thời điểm này những người thợ trống sẽ chọn gỗ bồ đề, gỗ mỡ, đem cắt khoanh, đẽo gọt, tiện thành tang trống. Cùng với đó da trâu sẽ được xẻ thành từng mảnh đều rồi ngâm trong nước vôi 5 – 7 ngày để tẩy màu. Trong quá trình đó, cứ 1 – 2 ngày, người thợ lại trở mặt da cho ngấm đều, nếu không sẽ bị loang ố.

Da đạt chuẩn được phơi khô, cắt tròn để làm mặt trống. Để ráp mặt da vào tang gỗ đòi hỏi người thợ bưng trống phải khéo léo để tạo được độ căng, âm vang. Trống sau khi bưng sẽ tiếp tục được phơi nắng rồi mới quét sơn, vẽ hoa văn. Mỗi chi tiết, từ sắc sơn đến tiếng dội, đều là kết tinh của công sức, kiên nhẫn và cả tâm huyết của người thợ làm trống.

Thực tế, nghề làm trống không dễ bám trụ do nhiều công đoạn nhiều, thu nhập ít, thị trường cạnh tranh. Thế nhưng, ở làng Ông Hảo, vẫn có những người thợ miệt mài bên gỗ, da, hồ dán và hộp màu trong nhiều năm qua. Với họ, tiếng trống không chỉ là sản phẩm mua bán, mà là ký ức của bao thế hệ.

Ông Vũ Văn Hởi, nghệ nhân hơn 30 năm gắn bó với nghề tấm sự: “Trung thu mà thiếu tiếng trống thì mất đi nửa phần không khí. Chúng tôi giữ nghề cũng là giữ một phần tuổi thơ cho lũ trẻ”.

Âm vang tiếng trống từ làng nghề ra phố phường

Mỗi dịp Trung thu về, hàng trăm chiếc trống từ làng Ông Hảo lại theo chân thương lái về các chợ quê và thành phố để đến tay các em kịp đi chơi hội trăng rằm. Tiếng trống vang rền giữa tiếng cười trẻ nhỏ, hòa cùng ánh sáng lung linh của đèn ông sao, đèn kéo quân không chỉ tạo nên không khí hội rằm sôi động mà còn giúp những đứa trẻchạm vào miền ký ức mà cha mẹ chúng từng trải qua.

Nhờ những giá trị tinh thần đó, giữa những món đồ chơi điện tử sáng loáng, tiếng trống mộc mạc làng Ông Hảo vẫn giữ được chỗ đứng riêng. Đó không chỉ là âm thanh của lễ hội, mà còn là nhịp cầu kết nối truyền thống để Trung thu không chỉ là dịp vui chơi, mà còn là lời nhắc nhớ về văn hóa, về những giá trị bền vững trong tâm thức người Việt.