Chuyện cô giáo mầm non

Trong thế giới nhỏ bé của những tiếng cười, tiếng khóc, những bàn tay xíu xiu và những bước chân chập chững, có những người phụ nữ đang ngày ngày chậm rãi gieo mầm bằng sự kiên nhẫn, bằng yêu thương và hơn cả là bằng trái tim không bao giờ nguội lạnh.

Nghề giáo viên mầm non tưởng chừng là công việc giản đơn nhưng đằng sau mỗi nụ cười trẻ thơ là biết bao áp lực, thấu hiểu và cả những hi sinh thầm lặng.

Trong những lớp học tràn ngập màu sắc nơi những bức tranh non nớt treo nghiêng trên tường và những chiếc balo nhỏ xíu nằm ngay ngắn trước cửa, từng nhịp sống thầm lặng của các cô giáo mầm non vẫn diễn ra như một vòng tuần hoàn đầy yêu thương. Ít ai biết rằng đằng sau những tiếng “cô ơi!” ríu rít là những đêm thức trắng làm đồ dùng học tập, những buổi trưa chưa kịp ăn vì dỗ một bé quấy khóc, hay những phút giây các cô phải nén thở để giữ bình tĩnh giữa cả chục âm thanh trẻ nhỏ đang “nổ” liên tục quanh mình.

Thế nhưng, trong thế giới hỗn độn ấy, trái tim của người giáo viên mầm non vẫn ấm áp vô cùng. Họ chính là những người đầu tiên dạy trẻ nói lời cảm ơn, biết chia sẻ miếng bánh, biết chờ đến lượt và biết vòng tay ôm ai đó thật chặt. Họ cũng là người chạm vào những cảm xúc đầu đời của trẻ, sợ hãi, tự ti, tò mò, hay niềm vui thật đơn sơ khi tự mình xếp được một tòa tháp bằng gỗ.

Và vì thế, hơn ai hết, họ hiểu rõ rằng để gieo mầm nhân cách cho một đứa trẻ không chỉ cần kỹ năng mà cần cả sự dịu dàng, nhẫn nại và một trái tim đủ ấm để mở cửa lòng những tâm hồn non nớt.

Cô Nguyễn Thị Hồng Toan, giáo viên trường mầm non Wonderland (Từ Liêm, Hà Nội), người đã gắn bó nhiều năm với nghề chia sẻ rằng điều khó khăn nhất đối với giáo viên mầm non không phải kiến thức chuyên môn hay kỹ năng nghiệp vụ mà chính là quản lý cảm xúc của chính mình.

“Mỗi ngày đến lớp, giáo viên mầm non phải giữ được năng lượng tích cực, sự bình tĩnh và thấu hiểu. Nếu khả năng quản lý cảm xúc chưa tốt, rất khó để làm nghề lâu dài”, cô nói.

Công việc của họ không chỉ dừng lại ở chăm sóc trẻ. Một ngày của giáo viên mầm non là chuỗi hoạt động dày đặc. Hướng dẫn trẻ học, rèn nề nếp, xây dựng kỹ năng, quan sát sự thay đổi tâm lý, theo dõi sức khỏe, chuẩn bị đồ dùng dạy học, trang trí lớp, giao tiếp với phụ huynh… Tất cả đòi hỏi sự kiên nhẫn và tập trung cao độ.

Bởi vậy, để đứng vững trước áp lực, mỗi cô giáo đều phải học cách thở sâu, học cách bao dung và học cách đặt yêu thương làm trung tâm của công việc mỗi ngày.

“Trông trẻ thôi” và nỗi chạnh lòng của nghề

Câu nói quen thuộc “Làm cô mầm non chỉ trông trẻ thôi mà” khiến nhiều giáo viên chạnh lòng. Cô Toan tâm sự: “Nếu chỉ nhìn bề ngoài, có lẽ nhiều người nghĩ giáo viên chỉ dỗ trẻ, cho ăn, cho ngủ. Nhưng đó mới là một phần nhỏ. Chúng tôi dạy các con từng kỹ năng nhỏ nhất, định hình tính cách, dạy con cách yêu thương, cách chia sẻ và cả cách tự lập”.

Cô Đặng Trang, cũng là một giáo viên mầm non lâu năm cho rằng bên cạnh việc dạy học, giáo viên mầm non còn làm hàng loạt công việc thầm lặng từ vệ sinh lớp học, chuẩn bị giáo án, làm đồ dùng học tập, ghi chép sổ sách, đến việc trang trí môi trường học tập cho từng chủ đề. Tất cả đều yêu cầu sự tỉ mỉ và tinh tế.

Những điều ấy ít ai thấy nhưng lại là nền tảng để trẻ có một môi trường an toàn và giàu kích thích để phát triển.

Dẫu đôi khi chưa được nhìn nhận đúng mức, các cô vẫn kiên trì. Như cô Toan chia sẻ: “Nếu làm nghề chỉ để được công nhận thì chẳng ai làm được lâu dài. Chúng tôi đi tiếp nhờ trách nhiệm và sự tử tế”. 

Trẻ mầm non, nhất là những bé cá tính hoặc nhạy cảm, thường có cách thể hiện cảm xúc rất khác biệt. Có bé khóc nhiều, có bé giận dỗi, có bé thu mình. Không phải vì chúng “khó”, mà như cô Toan nói: “Đó chỉ là cách các con thể hiện nhu cầu của mình”.

Với những bé như vậy, yêu thương và kiên nhẫn chính là “phương thuốc chữa lành” hiệu quả nhất. Các cô không quát mắng, không ép buộc. Họ cúi xuống ngang tầm mắt trẻ, ôm con vào lòng, gọi con bằng cái tên yêu thương, nhẹ nhàng hỏi han và trấn an. Khi trẻ sẵn sàng, các cô mới từ tốn hướng dẫn.

Có một câu chuyện nhỏ mà cô Toan nhớ mãi vì nó phản ánh rất rõ sức mạnh của sự kiên nhẫn và yêu thương trong giáo dục mầm non.

Đó là chuyện của bé B., một cậu bé hơn 3 tuổi, mới vào lớp và hầu như ngày nào cũng khóc nức nở. B. rất nhạy cảm, luôn nép vào chân mẹ, không chịu bước vào lớp, cũng không chịu ăn, không chịu ngủ. Mỗi buổi sáng, tiếng khóc của B. như xé lòng khiến nhiều phụ huynh xung quanh cũng ái ngại.

Những ngày đầu, cô Toan là người trực tiếp đón bé. Cô nhẹ nhàng cúi xuống ngang tầm mắt, nắm bàn tay bé nhưng B. gạt ra, vừa khóc vừa run. Cả tuần liền, cậu bé gần như không rời khỏi một góc của lớp.

Một sáng thứ Hai, khi mẹ bé đang khóc vì bất lực, cô Toan bước ra và nói: “Chị yên tâm, để em thử thêm một cách nữa. Em nghĩ bé đang cần một người kiên nhẫn với bé hơn một chút”.

Hôm đó, thay vì dỗ, cô chỉ ngồi bên cạnh bé, không nói gì nhiều. Khi B. khóc, cô đặt một chiếc khăn nhỏ cạnh bé. Khi bé né tránh, cô chỉ lùi lại một chút nhưng không rời đi.

Đến trưa, bé mệt quá nên ngủ gục, nhưng vẫn nép vào góc. Cô không bế bé lên giường mà ngồi xuống sàn, nhẹ nhàng đặt tay sau lưng để bé dựa vào.

Ngày thứ ba, B. chủ động nhìn cô lâu hơn. Ngày thứ năm, khi mẹ quay đi, cậu bé vẫn khóc, nhưng đã chịu để cô dắt vào lớp. Đến tuần thứ hai, lần đầu tiên B. vòng tay ôm cổ cô. B. thay đổi hẳn, ăn ngoan hơn, chơi cùng bạn, bắt đầu cười nhiều hơn. Mẹ B. nói rằng ở nhà, bé bắt đầu nói “Con đi học với cô Toan, con thích cô”.

Với những em bé như vậy, cô Toan cho rằng phải ôm trẻ nhiều hơn, trò chuyện ngang tầm mắt, giữ lời hứa dù là điều rất nhỏ. Chính điều ấy đã giúp hàng trăm trẻ tìm thấy sự an toàn trong vòng tay cô.

“Khi trẻ cảm thấy được tôn trọng, chúng sẽ mở lòng và tin tưởng”, cô nói.

Những khoảnh khắc nhỏ bé nhưng đủ để giữ cô ở lại

Không chỉ cô Toan, cô Đặng Trang cũng có những trải nghiệm khiến cô thêm gắn bó với nghề. Những ngày kiệt sức vì khối lượng công việc lớn, hay áp lực từ phụ huynh, đôi khi khiến cô thấy mình như “không còn năng lượng”. Nhưng chỉ một cử chỉ của trẻ cũng đủ xóa tan tất cả.

“Kỉ niệm khiến tôi nhớ mãi là khi một bé nhút nhát ôm tôi và nói: ‘Con thích đi học vì có cô’. Lời nói rất nhỏ, nhưng đủ để tôi bật khóc vì xúc động,” cô kể.

Cô giáo trẻ Thảo Ly – người mang nhiều nhiệt huyết của tuổi 20 lại nhìn nghề bằng sự lãng mạn rất riêng. Với cô, mỗi ngày đến lớp là một ngày được “trở về với thế giới trong trẻo mà người lớn đã vô tình đánh mất”.

“Chỉ cần một câu ‘Con thương cô’ hay thấy ánh mắt bé sáng lên khi học được điều mới, em lại thấy mọi cố gắng đều đáng giá”, cô tâm sự.

Dù áp lực, dù có lúc mệt mỏi, cô Ly chưa từng nghĩ đến việc rời nghề. 

“Nghề này là một lựa chọn từ trái tim. Trẻ nhỏ rất nhạy cảm. Chỉ khi cô giáo có trái tim đủ ấm thì trẻ mới cảm thấy được yêu thương”, cô Ly tâm sự. 

Những người gieo mầm trong thầm lặng

Điều đẹp nhất ở nghề này không phải những lời khen ngợi, không phải thành tích, cũng không phải sự công nhận của xã hội. Điều đẹp nhất chính là những mầm cây mà các cô gieo – những đứa trẻ lớn lên trong sự yêu thương, trở nên mạnh mẽ, tự tin và nhân ái.

Mỗi ngày, các cô đón trẻ bằng nụ cười, giữ trẻ bằng sự kiên nhẫn, dạy trẻ bằng trái tim và tiễn trẻ về nhà với mong ước: “Ngày mai con lại vui như hôm nay”.

Khi mặt trời dần buông xuống sau mái trường, những đứa trẻ ríu rít chạy về trong vòng tay cha mẹ, còn các cô lại lặng lẽ thu dọn lớp học, xếp lại từng chiếc ghế, lau vội vết loang trên bàn, kiểm tra từng cuốn vở nhỏ rồi mới trở về với thế giới của riêng mình. Ngày mai, guồng quay lại tiếp tục, vẫn tiếng cười, tiếng khóc, vẫn những đôi mắt trong veo chờ được vỗ về.

Nghề giáo viên mầm non không ồn ào, không ánh hào quang. Nghề ấy không có những tràng pháo tay lớn, không có những thành tích dễ nhìn thấy ngay lập tức. Nhưng chính sự thầm lặng đó lại tạo nên giá trị bền lâu nhất, họ chính là những người đặt những viên gạch đầu tiên trong hành trình trưởng thành của một con người.

Và có lẽ, điều đẹp nhất mà các cô giữ lại cho mình không phải là lời khen hay sự ghi nhận mà là khoảnh khắc thấy một đứa trẻ từng sợ hãi biết mỉm cười, một bé từng quấy khóc biết chia sẻ hay đơn giản là cái ôm bất ngờ từ đàn con thơ.