Tại sao người Việt thường thắp hương số lẻ?

Theo văn hóa thờ cúng của người Việt Nam, ta thường thấy khi thắp hương, mọi người thắp theo số lẻ 1, 3, 5, 7, 9, thậm chí là thắp cả bó mà không thắp hương theo số chẵn.

Việc thắp hương bao nhiêu nén đều được quy ước từ xưa đến nay. Nén hương được đốt lên gửi gắm nhiều thông điệp của trần gian đối với đất trời, tổ tiên, ông bà của mình, nó cũng làm gia đình ấm áp, lòng người được thanh thản hơn.

Ở văn hóa Trung Quốc khi cắm 3 nén hương vào lư hương cần chú ý “tả lễ thần, hữu kính tổ tiên, giữ gìn bình an”; phải cắm 6 nén hương thành hai hàng, tức là "Trời, Đất, Hoàng, Cha Mẹ, Thầy" và "Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín" cùng được thờ chung; 9 nén hương phải xếp thành ba, ý ​​nghĩa là sự hoàn hảo của "ba ba vô tận, sáu sáu vô tận". Đằng sau những con số này là sự chất vấn đầy đạo đức của nền văn minh nông nghiệp về vũ trụ.

Còn trong văn hóa thờ cúng của người Việt Nam, ta thường thấy khi thắp hương, mọi người thắp theo số lẻ 1, 3, 5, 7, 9, thậm chí là thắp cả bó mà không thắp hương theo số chẵn.

Nguyên do có việc này là bởi người ta quan niệm việc thắp hương là việc người dương tưởng nhớ người âm, cúng dâng lễ vật với một lòng mong mỏi người âm phù hộ độ trì cho gia đình sức khỏe, may mắn, mọi sự hanh thông. Số lẻ lại biểu tượng cho tính dương, nên việc thắp hương theo số lẻ là đại diện cho người dương.

Thắp 1 nén hương

Thắp hương 1 nén là để thể hiện lòng thành kính với ông bà, tổ tiên...

Thắp 3 nén hương

Khi đi chùa hay đình ai trong chúng ta cũng chủ yếu thắp 3 nén hương. Đây không phải là một con số ngẫu nhiên đằng đó có ý nghĩa tượng trưng cho Tam bảo Phật, Pháp, Tăng tượng trưng cho nền tảng của sự quy y và tu tập hoặc có thể là Tam giới (Dục giới, Sắc giới và Vô sắc giới); Tam thời (Quá khứ – Hiện tại – Tương lai); Tam vô lậu học (Giới – Định – Tuệ) của nhà Phật. Điều này lý giải vì sao ở sân chùa thường có 3 đỉnh hương to.

Ngoài ra, việc thắp ba nén hương mà người Việt hay làm còn thể hiện ý nghĩa là tâm nhang (lòng thành), giới nhang (theo lời răn dạy của Phật thánh tổ đường) và định nhang (tuyệt đối không thay lòng đổi dạ).

Thắp 5 nén hương

Con số 5 là 5 phương trời đất, 5 hướng thần linh. Theo phong thủy là Ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.

Thắp 7 và 9 nén hương

Thắp 7 và 9 nén hương là tượng trưng cho vía của con người, thường được thắp khi muốn xin ơn cho cá nhân. Trong đó, người dân quan niệm nam sẽ là số 7, nữ là số 9.

Trong các gia đình Việ việc thắp 1 hoặc 3 nén hương là phổ biến nhất. Quan trọng nhất vẫn là lòng thành của người thắp. Khi thắp hương người Việt còn sửa soạn lễ cúng, có lời cầu khấn.

Tuyệt đối không thắp hương gãy điều "cấm kỵ" nhất đối với tổ tiên

Sau ý nghĩa của số lượng 3,6,9 khi thắp hương thì nén hương “gãy” là điều cấm kỵ nhất. Nghĩa là hương hỏng, đang cháy giữa chừng bỗng nhiên tắt hẳn hoặc bị gãy giữa chừng. Tình trạng này là điều cấm kỵ ở tất cả các vùng miền vì có thể hương gãy là điều không lành hoặc không may mắn.

Hàm ý của hương gãy rất xấu, khi hương bị bẻ gãy, giống như vận may bị cắt đôi. Người già tin rằng đây là dấu hiệu của “mất của, mất vợ”. Thứ hai là sự bất kính với các vị thần. Người xưa tin rằng hương là vật trung gian kết nối trời và đất. Việc đốt nhang cũng giống như trao một sản phẩm lỗi cho các vị thần.

Tuy nhiên, con người hiện đại phải nhìn nhận vấn đề một cách lý trí. Trên thực tế, nếu hương bị gãy hay vỡ vụn có thể do ẩm ướt, chất lượng kém hoặc bị gió thổi bay. Còn về mặt tâm linh thì do các vị thần nổi giận sẽ có sự nhìn nhận vấn đề cũng tùy vào hoàn cảnh khi thắp hương.