“Tấm hộ chiếu” cho đô thị tương lai

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và áp lực đô thị hóa đang trở thành những thách thức toàn cầu, khái niệm ESG (môi trường - xã hội - quản trị) vừa là yêu cầu cấp thiết vừa là chuẩn mực phát triển tất yếu, đang được xem là “tấm hộ chiếu” để các đô thị bước vào thời kỳ mới: xanh - thông minh - tái tạo - thích ứng.

Theo các tổ chức quốc tế, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu. Nhiều thành phố lớn thường xuyên nằm trong nhóm những đô thị có chất lượng không khí kém, trong khi tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh chóng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách về chuyển đổi mô hình phát triển đô thị theo hướng xanh - bền vững.

Những đô thị đáng sống nhất hành tinh đều chia sẻ một triết lý phát triển chung: ESG. Tại đây, thiên nhiên được phục hồi, cộng đồng được kết nối và công nghệ vận hành thông minh, minh bạch.

Theo đó, bộ tiêu chí ESG ở đây tương ứng với 3 trụ cột:

Một là chữ E là Environmental (Môi trường). Có nghĩa là chúng ta sống ở đó có tiết kiệm năng lượng không, có tiết kiệm nước không, rác thải sẽ được xử lý như thế nào...

Hai là chữ S là Social (Xã hội). Tức là an sinh xã hội như thế nào, trẻ em đi học ra sao, người già được chăm sóc như thế nào...

Ba là chữ G là Governance (Quản trị). Tức là quản trị khu đô thị ra sao, an ninh thế nào, ứng dụng công nghệ thông minh như thế nào...

Đây chính là những tiêu chí cụ thể mà các chủ đầu tư phải ứng dụng để được các tổ chức quốc tế chứng nhận đạt tiêu chuẩn ESG.

Chia sẻ tại tọa đàm “ESG - Tấm hộ chiếu cho đô thị của tương lai” diễn ra chiều 18/10 tại Hà Nội do Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam và Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam phối hợp cùng Vinhomes tổ chức, PGS.TS. Bùi Thị An, Đại biểu Quốc hội khóa XIII, Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển cộng đồng đánh giá tình trạng biến đổi khí hậu trên thế giới đang ngày càng gia tăng, diễn biến khôn lường, khó dự báo trước và để lại những hệ luỵ đau lòng.

“Việt Nam cũng chịu cảnh ô nhiễm khắp nơi, từ ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm rác thải sinh hoạt, rác thải công nghiệp… Do đó, vấn đề đặt ra là phải làm thế nào để phát triển theo hướng bền vững hơn. Tôi cho rằng, xu hướng tất yếu của thế giới hiện nay là phát triển xanh. Phát triển xanh bao gồm kinh tế xanh, xã hội xanh, công nghệ xanh, quản trị xanh. ESG là bộ tiêu chí rất thích hợp với sự phát triển của Việt Nam trong tương lai, đặc biệt là đối với các dự án phát triển đô thị. Nếu phát triển theo hướng này, chúng ta sẽ có thể giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng, làm cho đời sống người dân tốt hơn, an toàn hơn, bình yên hơn”, PGS. TS. Bùi Thị An khẳng định.

Cũng theo chuyên gia, việc tổ chức Toạ đàm hôm nay có thể lan tỏa nhận thức đầy đủ cho cộng đồng hiểu được ESG là gì, lợi ích ra sao, phục vụ như thế nào cho mục tiêu phát triển của đất nước. “Việt Nam đã sẵn sàng bước vào kỷ nguyên mới. Việc lựa chọn hướng đi này là tất yếu, không thể có con đường nào khác”, PGS. TS. Bùi Thị An quả quyết.

Ông Vũ Hồng Phong, chuyên gia công trình xanh, Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), thành viên Ngân hàng Thế giới (WB) nhìn nhận: Xu hướng phát triển ESG trên thế giới chưa thực sự có nhiều vì thường phải áp dụng trên những khu đô thị mới, thay vì ứng dụng vào những đô thị hiện hữu. Ở Việt Nam, chúng ta phải nhìn nhận rõ cơ hội để biết chúng ta nên áp dụng các tiêu chí ESG ở đâu, như thế nào.

Về giá trị mang lại của các đô thị phát triển theo tiêu chí ESG, chuyên gia đến từ IFC cho rằng, có thể nhìn từ chính đời sống hằng ngày tại các khu đô thịhiện nay để thấy giá trị khác biệt. Bởi thực tế, chúng ta đang đối mặt với tình trạng đô thị nén, tắc đường, ngập lụt... Nếu đối chiếu với bộ tiêu chí ESG đang được áp dụng, rõ ràng những vấn đề này sẽ được hạn chế hoặc khắc phục tối đa.

“Hãy thử suy từ cuộc sống hiện tại: Chúng ta có đang tắc đường hay không, có bị ngập lụt hay không, những yếu tố đó có ảnh hưởng đến tài sản, đời sống của chúng ta hay không? Nếu các khu đô thị được quy hoạch tốt, theo đúng hướng phát triển bền vững, thì người dân sẽ không còn phải lo lắng về những vấn đề ấy nữa, mà chỉ cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống, chăm lo cho công việc, gia đình và con cái”, ông Vũ Hồng Phong nhận định.

Tại Tọa đàm, các chuyên gia đã làm rõ vai trò của ESG như một khung phát triển toàn diện giúp các đô thị và doanh nghiệp bất động sản: Cải thiện chất lượng môi trường; Nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu; Huy động nguồn vốn xanh và mở rộng hợp tác quốc tế; Tạo giá trị gia tăng dài hạn cho bất động sản.

Ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam, nhận định: “ESG không phải là một lựa chọn “xa xỉ”, mà là con đường duy nhất để các đô thị phát triển bền vững. Nếu không hành động ngay từ bây giờ, chúng ta sẽ phải trả giá bằng môi trường sống và sức khỏe của các thế hệ tương lai”.

Một trong những điểm nhấn của tọa đàm là phân tích các mô hình ESG trên thế giới - từ các khu đô thị tuần hoàn ở Bắc Âu đến thành phố thông minh ở châu Á. Theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam: “Các dự án hội tụ được các yếu tố ESG như quản trị minh bạch, thiết kế gắn thiên nhiên, lấy con người làm trung tâm… đều đạt mức tăng giá trị bền vững cao hơn mặt bằng chung từ 20-30% trong trung và dài hạn. Đây là bằng chứng rõ ràng về sức hút của ESG đối với thị trường quốc tế”.

Đơn cử như King's Cross (London, Anh), một khu tái thiết từ ga tàu cũ thành khu đô thị ESG đã giúp giá thuê văn phòng và căn hộ tại đây tăng 20-25% so với khu trung tâm cũ chỉ sau một thập kỷ, thu hút những "ông lớn" như Google, Meta, tăng lượng khách hơn 20 triệu lượt/năm. Hay như tại Porta Nuova (Milan, Italia), sau khi đạt chuẩn LEED Gold, giá bất động sản tăng 35-40%, đất xung quanh tăng giá gấp đôi trong 10 năm.

Ở Việt Nam, số lượng công trình đạt chứng nhận xanh đang tăng, nhưng vẫn còn nhiều dư địa phát triển. Nhiều doanh nghiệp tiên phong đã bắt đầu định vị thương hiệu thông qua việc áp dụng ESG, mở rộng tiếp cận nguồn vốn quốc tế và tạo dựng hình ảnh tích cực trong mắt nhà đầu tư cũng như cộng đồng.

Liên tưởng tới khu đô thị mới tới đây sẽ đi vào hoạt động ở Việt Nam là Vinhomes Green Paradise Cần Giờ, chúng ta hoàn toàn có thể trở thành một điểm đến đô thị tái tạo mang tính biểu tượng, giá trị bất động sản không chỉ đến từ vị trí, mà còn từ niềm tin thị trường, uy tín quốc tế, hệ sinh thái bền vững mà nó kiến tạo.