Dấu hiệu thầm lặng cảnh báo tắc nghẽn mạch máu

Nhiều người thường bỏ qua cảm giác tê bì tay chân, giật nhẹ ở khóe miệng hay tê ran bất thường vì nghĩ rằng đó chỉ là mỏi, lạnh hay thiếu vận động. Tuy nhiên, các triệu chứng tưởng nhỏ này lại có thể là dấu hiệu sớm của tắc nghẽn mạch máu nguyên nhân dẫn đến đột quỵ, huyết khối và nhiều biến chứng nguy hiểm khác.

Dấu hiệu tê bì tưởng nhẹ nhưng cực kỳ nguy hiểm

Trong cuộc sống, nhiều người từng trải qua cảm giác tê bì khó hiểu vào buổi sáng thức dậy thấy ngón tay tê cứng như không phải của mình; đi bộ lâu thì bắp chân tê buốt như bị điện giật; hoặc đang đánh răng bỗng phát hiện khóe miệng giật nhẹ kèm cảm giác tê ran. Những triệu chứng này thoạt nhìn không gây đau đớn, không ảnh hưởng đến ăn uống hay công việc nên nhiều người thường xem nhẹ, chỉ vỗ tay, lắc chân rồi cho qua.

Tuy nhiên, đó lại là sai lầm nghiêm trọng. Tình trạng tê tái phát không rõ nguyên nhân có thể không chỉ là do chèn ép dây thần kinh hay vận động quá mức, mà còn là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ tắc nghẽn mạch máu.

Khi mạch máu bị tắc, lưu lượng máu và oxy cung cấp cho dây thần kinh bị giảm, từ đó gây ra tê bì. Vị trí tê bì có thể hé lộ nhiều vấn đề tiềm ẩn mà bạn không ngờ tới. Chỉ tập trung vào cảm giác tê mà bỏ qua nguyên nhân thực sự phía sau mới là điều nguy hiểm nhất.

Tại sao người trẻ ngày càng dễ bị tắc nghẽn mạch máu?

Nhiều người nghĩ bệnh mạch máu chỉ xảy ra ở người lớn tuổi, thừa cân, huyết áp cao. Thực tế hoàn toàn ngược lại. Ngày nay, không ít người mới bước sang tuổi 30 đã được chẩn đoán xơ vữa động mạch.

Thói quen sống thiếu lành mạnh như uống trà sữa thay nước lọc, thức khuya triền miên, ít vận động, ăn nhiều đồ ăn nhanh khiến mạch máu “già trước tuổi”. Hậu quả là tình trạng tê tay, tê chân, tê mặt đến sớm hơn nhiều so với bạn nghĩ.

Tê ngón tay - Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ

Nhiều người nghĩ tê ngón tay là do ngủ sai tư thế hoặc cầm điện thoại lâu. Nhưng nếu tê xảy ra thường xuyên, đặc biệt một tay bị nặng hơn tay kia hoặc tê lan từ ngón lên cánh tay, vai đây là cảnh báo đỏ.

Không chỉ các bệnh lý như thoái hóa đốt sống cổ hay hội chứng ống cổ tay, tê tay đi kèm cảm giác lạnh dai dẳng, da tái, tím, chậm hồi phục sau khi ấn có thể chỉ ra tắc nghẽn động mạch.

Theo dữ liệu lâm sàng, khoảng 40% bệnh nhân đột quỵ từng bị tê ngón tay hoặc chi trên trong vòng 3 tháng trước đó nhưng thường bị bỏ qua. Tê tay đôi khi là tín hiệu cho thấy nguồn máu lên não đang bị cản trở. Nếu một ngày đột nhiên bạn mất cảm giác nửa người hoặc khó nói, thì đã quá muộn để hối tiếc.

Tê bắp chân coi chừng huyết khối tĩnh mạch sâu

Việc ngồi lâu trên xe, máy bay, rạp chiếu phim có thể gây tê chân – điều này đúng. Tuy nhiên, nếu tê bì kèm theo đau bắp chân khi chạm vào, sưng tấy, da đổi màu thì đây không còn là tê thông thường mà có thể là huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) một tình trạng nguy hiểm có thể dẫn tới thuyên tắc phổi, đe dọa tính mạng.

Tê môi, tê mặt cảnh báo “đột quỵ nhẹ”

Tê môi, tê mặt thường bị nhầm là do gió, thiếu canxi hoặc đau họng. Nhưng trên thực tế, nguyên nhân phổ biến nhất là thiếu máu lên não.

Não chi phối mọi hoạt động của cơ thể. Khi lưu lượng máu giảm ở vùng nào đó, khóe miệng, mặt, lưỡi, giọng nói đều có thể bị ảnh hưởng. Nếu tê miệng kèm mờ mắt, chóng mặt, nói lắp, cơn thiếu máu não thoáng qua, hay còn gọi là “đột quỵ nhẹ”.

“Nhẹ” không có nghĩa là an toàn. Thống kê cho thấy hơn 30% người bị đột quỵ nhẹ sẽ gặp đột quỵ thật trong vòng một năm.

Tê bì - tiếng kêu cứu của dây thần kinh và mạch máu

Dây thần kinh cần máu nuôi dưỡng. Khi mạch máu tắc, dây thần kinh phản ứng bằng cảm giác tê, kiến bò, ngứa ran. Những “thủ phạm” phổ biến nhất gây tắc nghẽn mạch máu gồm: huyết áp cao, cholesterol cao, xơ vữa động mạch, tiểu đường... Điều đáng sợ là chúng tiến triển âm thầm, không gây đau, khiến người bệnh dễ chủ quan.

Theo “Báo cáo Sức khỏe và bệnh tim mạch”, có 33% người trưởng thành bị xơ vữa động mạch ở nhiều mức độ. Một số người đã bắt đầu hình thành mảng xơ vữa từ tuổi 30, nguyên nhân gây tắc nghẽn mạch máu sau này.

Người trẻ không ngoại lệ - thói quen xấu gây tắc nghẽn mạch máu

Nhiều nhân viên văn phòng trông bề ngoài khỏe mạnh nhưng lại có hồ sơ xét nghiệm đáng lo: cholesterol cao, homocysteine cao, hriglyceride cao...

Thậm chí, có trường hợp 35 tuổi, không rượu bia, không hút thuốc nhưng mắc xơ cứng động mạch cảnh chỉ vì ngồi nhiều và ăn uống thất thường. Lúc đó, anh ta mới nhận ra tê gáy, lạnh tay từng xuất hiện thường xuyên nhưng không quan tâm. Những dấu hiệu nhỏ ấy chính là cách cơ thể nói rằng bạn đang đi sai hướng.

Khi nào cần kiểm tra mạch máu?

Nếu thường xuyên bị tê ngón tay, tê bắp chân, tê môi hoặc tê mặt và đã loại trừ nguyên nhân từ tư thế hay thời tiết, hãy kiểm tra mạch máu ngay. Các xét nghiệm cần thiết gồm: Siêu âm mạch máu, xét nghiệm xơ vữa động mạch, siêu âm động mạch cảnh, đo lưu lượng máu não...

Đừng đợi đến khi tê chuyển thành liệt mới hối hận. Cơ thể luôn gửi tín hiệu trước khi bệnh nặng xuất hiện. Vì vậy, hãy nhận diện đúng và sớm là cách duy nhất để bảo vệ sức khỏe trước khi quá muộn.