Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Bắc và những điều cần biết

Hoàng Ly -

Tết Đoan ngọ hay còn gọi tết Đoan dương, Tết diệt sâu bọ là ngày lễ truyền thống của người Việt, diễn ra vào mùng 5/5 âm lịch hàng năm.

Mùng 5/5 hàng năm, người Việt thường chuẩn bị mâm cúng tết Đoan ngọ dâng lên thần linh, tổ tiên. Tùy theo vùng miền, lễ vật cúng Tết diệt sâu bọ có vài chi tiết khác nhau. Năm 2025, Tết Đoan Ngọ sẽ rơi vào thứ Bảy ngày 31/5/2025.

Đoan Ngọ nghĩa là bắt đầu giữa trưa (đoan: mở đầu, ngọ: giữa trưa). Bởi vậy, lễ cúng diễn ra vào giờ Ngọ, từ 11h đến 13h. Tết Đoan Ngọ hàng năm cũng là dịp để con cháu, họ hàng ở nhiều nơi tụ họp bên nhau mừng lễ và cầu chúc cho một năm mưa thuận gió hòa.

Mâm cúng tết Đoan Ngọ miền Bắc

Theo truyền thống, người dân thường làm mâm cúng Tết Đoan Ngọ dâng lên tổ tiên để thể hiện lòng thành, cầu mong một vụ mùa bội thu, có nhiều sức khỏe và gặp may mắn.

Ngoài hương và hoa tươi, mâm cúng tết Đoan ngọ miền Bắc sẽ có các loại quả (mận, vải), xôi chè, rượu nếp, cơm rượu, bánh gio…

Bánh gio: Loại bánh được làm từ gạo nếp, ngâm trong nước tro, gói bằng lá chuối. Bánh dễ ăn, dễ tiêu, ngon hơn khi ăn với đường hoặc mật. Theo người xưa, gạo nếp khi luộc trong lá sẽ hấp thu các đặc tính cây cỏ, giúp giải nhiệt, tiêu bệnh trong cơ thể.

Rượu nếp là món ăn đặc sắc trong ngày này. Người xưa tin rằng, rượu nếp có khả năng tiêu diệt sâu bọ, khiến chúng không thể gây hại trong cơ thể con người.

Món cơm rượu nếp cái hoa vàng không phải nơi đâu cũng có và ngon như ở miền Bắc. Do đó, đây là món phải có trong mâm cúng tết Đoan ngọ miền Bắc. Ngoài ra, một số nơi còn có thêm cơm rượu nếp cẩm.

Văn khấn Tết Đoan ngọ theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam

Bài văn khấn Tết Đoan ngọ theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam có thể tham khảo:

Nam mô a di Đà Phật!

- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

- Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

- Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ khảo, Tổ Tỷ)

Tín chủ chúng con là:............

Ngụ tại:................................

Hôm nay là ngày Đoan ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần, cúi xin các Ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ....................., cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô a di Đà Phật!