Bệnh đậu mùa khỉ lây lan qua đường tình dục, không sớm có biện pháp phòng ngừa, có thể lây thành dịch

Đến nay, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã ghi nhận hơn 100 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ ở hàng chục quốc gia bao gồm Anh, Tây Ban Nha, Bỉ, Israel, Pháp, Thụy Sĩ, Mỹ, Úc...

Theo các nhà khoa học, việc bùng phát virus gây bệnh đậu mùa khỉ ở các nước không tồn tại phổ biến virus này là điều rất bất thường, vì đây là căn bệnh nhiệt đới, đặc hữu ở châu Phi.

Triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ

Bệnh đậu mùa khỉ là họ hàng của bệnh đậu mùa - bệnh đã được loại trừ vào năm 1980 nhưng ít lây truyền hơn, gây ra các triệu chứng nhẹ hơn và ít gây chết người hơn.

Theo WHO, bệnh đậu mùa khỉ thường kéo dài từ 2 - 4 tuần và các triệu chứng có thể xuất hiện ở bất kỳ đâu từ 5 đến 21 ngày sau khi nhiễm bệnh. Các triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ thường là kết hợp sốt, nhức đầu, đau cơ, đau lưng, ớn lạnh, kiệt sức và sưng hạch bạch huyết. Triệu chứng sưng hạch bạch huyết thường giúp các bác sĩ phân biệt bệnh đậu mùa khỉ với bệnh thủy đậu hoặc bệnh đậu mùa.

Đặc điểm chính của bệnh đậu mùa khỉ là phát ban khó chịu khi sốt. Các nốt phát ban có xu hướng phát triển từ 1-3 ngày sau đó, thường bắt đầu trên mặt và sau đó lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Số lượng những nốt này có thể từ vài đến hàng nghìn. Các nốt đậu mùa khỉ sẽ trải qua quá trình từ ở trong da, nổi lên, chứa đầy dịch sau đó là mụn mủ và cuối cùng đóng vảy trước khi vỡ.

Bệnh đậu mùa khỉ có lây lan qua đường tình dục?

Hiện chưa rõ nguyên nhân gây đợt bùng phát của bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, WHO ghi nhận 3 đặc điểm bất thường trong các ca bệnh đầu tiên gồm: Gần như toàn bộ bệnh nhân không đi đến vùng mà đậu mùa khỉ là bệnh đặc hữu; hầu hết được phát hiện qua các dịch vụ sức khỏe tình dục và những người nam có quan hệ với người cùng giới. Việc lây lan rộng cho thấy bệnh đã âm thầm xuất hiện trong một khoảng thời gian.

Tiến sĩ David Heymann, cố vấn hàng đầu của WHO đã mô tả sự bùng phát chưa từng có của bệnh đậu mùa khỉ tại châu Âu và châu Mỹ là “điều đáng ngạc nhiên”. Đáng chú ý, bệnh có khả năng lớn lây truyền qua hành vi quan hệ tình dục.

“Chúng ta đều biết bệnh đậu mùa khỉ lây lan khi tiếp xúc gần với vết thương của người bị nhiễm bệnh và việc quan hệ tình dục có thể đã khuếch đại sự lây truyền đó”, ông Heymann nói.

BS Trương Hữu Khanh - cố vấn khoa Nhiễm Thần Kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM, Phó chủ tịch thường trực Liên chi hội Truyền nhiễm TP.HCM cho biết, hiện virus đậu mùa khỉ vẫn chưa thuần với con người nên tốc độ lây lan còn chậm, chưa thành dịch ngay. Tuy nhiên nếu các nhà chính sách, quản lý y tế không có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, khi virus đậu mùa khỉ thuần với con người tốc độ lây lan nhanh thì sẽ trở thành dịch bệnh nguy hiểm.

Theo BS Khanh, hiện virus đậu mùa khỉ chưa lây nhanh qua đường hô hấp, con đường lây nhiễm phổ biến nhất vẫn qua quan hệ tình dục đồng tính nam.

Hiện chưa có vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ nhưng các dữ liệu y tế cho thấy vaccine phòng bệnh đậu mùa thông thường cũng có hiệu quả phòng bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên loại vaccine này đã ngưng sử dụng. Việc đưa trở lại tiêm phòng vaccine đậu mùa khỉ phụ thuộc vào các nhà nghiên cứu, quản lý y tế trên thế giới.

Về phía người dân, BS Khanh khuyến cáo nên bình tĩnh, không hoang mang lo lắng. Biện pháp phòng ngừa hiệu quả là hạn chế đến vùng có dịch, nếu có dấu hiệu bệnh nên cách ly...