Hút thuốc lá điện tử vì muốn ‘làm người lớn’, học sinh 12 tuổi khó thở, co giật, phải nhập viện cấp cứu

Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, tại đây vừa tiếp nhận trường hợp N.A. (nam, 12 tuổi, trú tại Hà Nội) trong tình trạng khó thở và co giật.

Theo chia sẻ từ gia đình, N.A. rất ngoan, học giỏi, nhưng bố đi làm xa, mẹ bận công việc nên không dành nhiều thời gian quan tâm, giám sát con.

Gần đây, N.A. hay tụ tập với các anh lớp trên ở trường học. Nhóm người này đã rủ N.A. sử dụng thuốc lá điện tử. Nam sinh cho rằng chơi với các anh lớn tuổi, bản thân được trải nghiệm, “làm người lớn” nên đã đồng ý thử.

Sau đó, N.A. tự mua thuốc lá điện tử trên internet để tự do hút. Song song với đó, N.A. cũng có biểu hiện học sa sút hơn, bướng bỉnh, có hành vi chống đối bố mẹ.

Kỳ nghỉ hè vừa qua, N.A. lên chơi và ở với bà nội tại Hòa Bình và sử dụng thuốc lá điện tử thường xuyên nhưng bà không biết.

Sau khi hút thuốc lá điện tử, N.A. xuất hiện cơn run tay, chân, chóng mặt, hoảng sợ, khó thở và xuất hiện cơn co giật. Nam sinh được gia đình đưa đến Bệnh viện Nhi Trung ương để theo dõi, điều trị tại Khoa Sức khỏe vị thành niên.

Các bác sĩ đã lấy mẫu thuốc lá điện tử N.A. sử dụng để gửi đến Viện Pháp y Quốc gia để tìm độc chất. Kết quả cho thấy mẫu có thành phần của một số chất gây nghiện.

Tiến sĩ, bác sĩ Ngô Anh Vinh - Phó trưởng khoa Sức khỏe vị thành niên kết luận bệnh nhi bị ngộ độc chất gây nghiện do sử dụng thuốc lá điện tử. Sau khi điều trị ổn định, bác sĩ Vinh đã tư vấn cho gia đình về cách giám sát và quan tâm con đúng mức để phòng ngừa việc tái sử dụng thuốc lá điện tử của con.

Thời gian qua, Bệnh viện Nhi Trung ương cũng tiếp nhận không ít trường hợp học sinh được đưa vào cấp cứu trong trạng thái kích thích, loạn thần, ảo giác hoặc suy hô hấp do ngộ độc các chất trong thuốc lá điện tử.

Thuốc lá điện tử và những “chiêu trò” len lỏi vào trường học

Thuốc lá điện tử là thiết bị chạy bằng pin, dùng để làm nóng dung dịch lỏng (thường chứa nicotine), biến dung dịch này thành hơi cùng những luồng khói có hương thơm để người hút có thể hít vào phổi.

Hầu hết mẫu thuốc lá điện tử hiện nay sử dụng ống chứa dung dịch - loại dùng một lần hoặc có thể bơm dịch vào để dùng tiếp. Tuy nhiên, một số thành phần chất ma túy không rõ nguồn gốc và nồng độ cũng có thể được cho vào dưới dạng chất lỏng để tăng cảm giác của người dùng. Đây cũng là nguyên nhân gây ra những hệ lụy khôn lường cho học sinh.

Thuốc lá điện tử có rất nhiều tên gọi khác nhau như vape, thuốc lá vaporizer, e-cigs, e-hookahs, bút vape, ENDS (hệ thống điện tử cung cấp nicotin), ENNDS (hệ thống phân phối không chứa nicotin)…

Chúng được thiết kế đa dạng với hình dáng bắt mắt: Có thể giống điếu thuốc lá truyền thống hoặc tương tự một chiếc bút, ổ đĩa, thỏi son… Do vậy, học sinh dễ dàng sở hữu thuốc lá điện tử với đủ hình dạng có thể mang vào lớp nhưng không bị phát hiện.

Sự “mới lạ” của thuốc lá điện tử với hương thơm hấp dẫn (kẹo, trái cây…) cùng những lời quảng cáo như không gây hại, “văn hóa hút thuốc lành mạnh”, sành điệu, thuốc lá thế hệ mới… đã đánh trúng vào tâm lý thích thể hiện cái tôi của trẻ ở tuổi mới lớn, từ đó nhanh chóng xâm nhập vào trường học.

Tác hại nghiêm trọng khi hút thuốc lá điện tử

Theo bác sĩ Ngô Anh Vinh, thuốc lá điện tử chứa nicotine là chất gây nghiện. Do đó, trẻ vị thành niên có thể xuất hiện các triệu chứng vật vã, khó chịu khi sử dụng.

“Nicotine còn gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em, gây suy giảm trí nhớ, ảnh hưởng đến trí tuệ do não bộ của trẻ chưa hoàn thiện. Thậm chí, sản phẩm này có thể gây ra nguy cơ đau thắt ngực, suy tim, đột quỵ, suy giảm miễn dịch, giảm sức đề kháng”, vị chuyên gia nói.

Bên cạnh đó, thuốc lá điện tử với các ống dung dịch đốt không có định lượng về nồng độ nicotine và tạp chất, dẫn đến nguy cơ người sử dụng tăng liều lượng nicotine và gây ra ngộ độc cấp tính.

Để hạn chế được vấn nạn thuốc lá điện tử hiện nay ở lứa tuổi vị thành niên, bác sĩ Vinh nhấn mạnh vai trò của gia đình là rất quan trọng. Vì vậy, cha mẹ cần dành thời gian quan tâm, lắng nghe con và giám sát các hoạt trong cuộc sống của con trên cơ sở tôn trọng, tránh dẫn đến các hành vi chống đối do bị áp đặt.

Ngoài ra, phối hợp với nhà trường để tìm hiểu thêm sinh hoạt, mối quan hệ của con, từ đó phát hiện những dấu hiệu bất thường. Khi phát hiện những dấu hiệu bất thường, cha mẹ cần liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để con được thăm khám và điều trị sớm.

Vai trò của nhà trường cũng là yếu tố quan trọng để trẻ vị thành niên không sa đà vào những thói hư tật xấu, tệ nạn xã hội. Theo đó, nhà trường cần giáo dục học sinh nhận thức được các chất gây nghiện và tác hại do sử dụng chất gây nghiện; tăng cường hoạt động ngoại khóa để giải tỏa căng thẳng sau giờ học; quản lý chặt chẽ vấn đề sử dụng chất kích thích ở học sinh: nguồn cung cấp, đối tượng sử dụng để tránh nguy cơ sử dụng rộng rãi tại trường học.

Một số dấu hiệu sớm để nhận biết trẻ hút thuốc lá điện tử:

Trẻ có những dấu hiệu bất thường về sức khỏe: Ho, hụt hơi, khó thở vì thuốc lá điện tử có một số chất có hại cho phổi.

Trẻ thay đổi hành vi: Con hay có biểu hiện lo âu, cáu gắt, thậm chí có xu hướng tham gia các hành vi mạo hiểm.

Tìm thấy những vật lạ trong nhà: Thuốc lá điện tử đa dạng về kích thước và hình dáng, do vậy có thể xuất hiện dưới dạng ống, USB… Nếu cha mẹ tìm thấy những vật thể có hình dáng bất thường trong nhà, có thể mang đến bệnh viện để kiểm tra.

Xuất hiện mùi lạ: Thuốc lá điện tử thường có mùi hoa quả hấp dẫn trẻ vị thành niên. Những mùi phổ biến là mùi cam, bạc hà, chanh… Nếu cha mẹ ngửi thấy những mùi hương bất thường trong nhà, có thể đó là dấu hiệu của việc con dùng thuốc lá điện tử.

Những hành vi hoặc trò chuyện đáng ngờ với bạn bè: Trẻ vị thành niên có xu hướng lén lút sử dụng cùng với bạn bè. Vì vậy, cha mẹ nên để ý khi con có buổi đi chơi đáng ngờ, tham gia cùng nhóm bạn mới, nhắn tin hay trò chuyện bí mật.