Bộ Công Thương thừa nhận thiếu xăng dầu cục bộ

Chiều 15/2, ông Trần Duy Đông - Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước (Bộ Công Thương) chia sẻ với báo chí quanh thực trạng đứt đoạn nguồn cung, khan hiếm hàng trên thị trường xăng dầu thời gian qua.

Sau khi giá xăng dầu bán lẻ đồng loạt tăng mạnh gần 1.000 đồng/lít lên mức cao nhất 8 năm vào ngày 11/2, nhiều nhà chức trách lẫn chuyên gia dự báo hoạt động kinh doanh xăng dầu trên thị trường cả nước sẽ ổn định trở lại. Tuy nhiên, thực tế cho thấy trong 4 ngày qua, hiện tượng cây xăng thiếu hàng, nhiều đại lý, cửa hàng bán nhỏ giọt hoặc treo biển hết xăng vẫn tái diễn ở Hà Nội, TP.HCM, Đồng Tháp, An Giang…

Trước đó, trong buổi họp với các đầu mối xăng dầu chiều 9/2, Vụ trưởng Trần Duy Đông khẳng định, với nhu cầu khoảng tiêu thụ từ 1,8-2 triệu m3 xăng dầu các loại/tháng, nguồn cung cơ bản đáp ứng nhu cầu thị trường trong tháng 2 này. Tuy nhiên, những ngày qua vẫn xảy ra tình trạng đứt đoạn nguồn cung cục bộ.

Về vấn đề này, Vụ trưởng Trần Duy Đông cho biết: Phải khẳng định tình hình cung ứng xăng dầu hiện nay có tốt hơn so với một tuần trước. Tuy nhiên, việc thiếu hụt xăng dầu cục bộ tại một số thương nhân phân phối, đại lý bán lẻ chưa hoàn toàn được khắc phục. Theo báo cáo của Chi nhánh phân phối sản phẩm Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn - PVNDB, tiến độ giao hàng trong tháng 2 ít hơn bình thường do nhà máy này vẫn đang vận hành với 55% công suất. Nguồn hàng của nhà máy lọc dầu này chưa được bổ sung trở lại như trước khi giảm công suất.

Một khía cạnh khác là diễn biến giá xăng dầu thế giới vẫn đang rất phức tạp trước biến động địa chính trị, căng thẳng Nga -Ukraine và Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ thế giới (OPEC) vẫn giữ kế hoạch sản xuất 400.000 thùng/ngày... Hiện mỗi thùng dầu WTI đã vượt 94 USD, giá dầu Brent trên 96 USD/thùng và nhiều dự báo giá dầu thô vượt 100 USD... Việc này tiếp tục ảnh hưởng tới xu hướng giá trong nước ở kỳ điều hành giá sắp tới, gây khó khăn cho doanh nghiệp khi "vừa nhập hàng về đã lỗ"..

Tuy nhiên, Vụ trưởng Trần Duy Đông khẳng định rằng, tình hình vài ngày tới sẽ tốt hơn khi hàng nhập khẩu về nhiều hơn, áp lực cho các doanh nghiệp giảm xuống.

Điều hành xăng dầu: Muốn tăng giá sớm nhưng cần cân đối nhiều thứ

Trước nhiều ý kiến cho rằng, những rối ren của thị trường xăng dầu trong nước thời gian qua có nguyên nhân từ việc điều hành chậm, thiếu sự linh hoạt và chủ động của Bộ Công Thương; Vụ trưởng Trần Duy Đông nhấn mạnh, liên bộ Công Thương - Tài chính đã làm hết sức, luôn bám sát tình hình, cân nhắc thời điểm điều hành, để làm sao hài hòa lợi ích của người dân, doanh nghiệp và mục tiêu kiểm soát vĩ mô của Chính phủ.

Ngay khi nhận được thông tin về tình hình của Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn, Bộ đã dự báo tình hình, chỉ đạo các thương nhân đầu mối tạo nguồn thông qua nhập khẩu để bù đắp lượng thiếu hụt này, cũng như điều tiết cung cầu từ chỗ dư dả hàng tới nơi thiếu hụt. Bộ cũng làm việc với Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn, Bình Sơn đề nghị tăng công suất.

Đồng thời ngay sau đó, ngày 28/1, Bộ có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, trong đó phân tích rất rõ biến động thế giới, tình hình trong nước và kiến nghị cấp có thẩm quyền cho phép lựa chọn thời điểm thích hợp điều hành giá xăng dầu, nhằm giảm áp lực phần nào cho doanh nghiệp và bám sát giá thế giới...

Tuy nhiên, sau khi tính toán, cân nhắc các mục tiêu khác như cân đối ổn định vĩ mô, tránh tăng giá mặt hàng này dịp Tết, tạo áp lực lên lạm phát. Tính toán của cơ quan thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 1/2022 tăng 1,94%, lạm phát cơ bản tăng 0,66%, trong khi xăng dầu chiếm tỷ trọng cao trong rổ tính CPI. Vì thế, việc điều hành mặt hàng này phải tính toán tổng thể, hài hoà các yếu tố ổn định vĩ mô, lợi ích Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Điều hành sớm mà giảm giá thì không sao, còn tăng giá sẽ gặp phản ứng ngay và không có lợi cho người dân trong bối cảnh giá cả dịp Tết Nguyên đán tăng cao.

Tại Nghị định 95 có điều khoản nếu giá xăng dầu ảnh hưởng lớn tới kinh tế xã hội thì liên Bộ báo cáo Thủ tướng, cho phép điều hành sớm hơn, chứ không nhất thiết phải chờ tới đúng chu kỳ điều hành là 10 ngày. Là phương án được tính tới và quy định cho phép, nhưng trong điều hành, Bộ cũng tránh tạo tiền lệ sau này. Tức là tránh để bản thân doanh nghiệp tạo sức ép với cơ quan điều hành để điều hành chỉ có lợi cho mình.

Đối với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu ở tất cả các khâu như thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối, đại lý bán lẻ nếu có hành vi "găm hàng" không muốn bán ra, chờ tăng giá, thì cần xử lý nghiêm để lành mạnh hóa thị trường.

Tuần trước, Bộ đã chỉ đạo rất quyết liệt tất cả các tuyến. Ở cấp Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ký thành lập 3 Đoàn kiểm tra để xuống các địa phương kiểm tra.

Bộ trưởng cũng có công văn gửi UBND các tỉnh về tăng cường kiểm tra, giám sát; chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường tại các địa phương này làm tốt công tác này, đồng thời phối hợp với các lực lượng như công an, hải quan, Ban chỉ đạo 389 địa phương làm tốt công tác kiểm tra, giám sát.

Cũng phải nhìn nhận, việc găm hàng chờ tăng giá chỉ xảy ra ở một bộ phận doanh nghiệp, chứ không phải tất cả. Đa số các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu vẫn làm tốt dự trữ, tuân thủ các điều kiện kinh doanh mặt hàng này.