Nắng nóng đỉnh điểm, làm gì để tránh sốc nhiệt?

Nắng nóng kéo dài nguy cơ có thể xảy ra sốc nhiệt (say nắng). Sốc nhiệt là chứng bệnh xảy ra đột ngột, nếu không phát hiện và xử trí kịp thời có thể để lại những biến chứng nặng nề, thậm chí đột tử.

PGS.TS Nguyễn Văn Chi - Trung tâm Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, vào mùa nắng nóng, bệnh viện thường tiếp nhận các ca sốc nhiệt, còn gọi là say nắng.

Sốc nhiệt là tình trạng nhiệt độ cơ thể tăng cao đến mức gây tổn thương hệ thống thần kinh trung ương và các mô khác. Thời tiết nắng nóng, cơ thể vừa sinh ra nhiệt trong quá trình hoạt động, vừa hấp thụ nhiệt từ môi trường vào, nên nguy cơ tăng thân nhiệt do ở lâu trong môi trường nắng nóng là rất cao.

Khi nhiệt độ cơ thể tăng lên, cơ thể sẽ thực hiện các cơ chế để điều tiết giữ thân nhiệt như thở nhanh, giãn mạch dưới da, toát mồ hôi, ức chế quá trình sinh nhiệt trong cơ thể...

Nếu ở môi trường nắng nóng kéo dài, các cơ chế đó sẽ không còn hiệu quả. Khi nhiệt độ tăng trên 41 độ C kéo dài, nó sẽ ảnh hưởng đến các chức năng các cơ quan quan trọng như não, tim, phổi, thận. Nhiệt độ tăng quá cao, hoạt động chuyển hóa trong cơ thể rối loạn nghiêm trọng, dẫn đến hôn mê, co giật.

Theo bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai, những đối tượng nguy cơ cao bị sốc nhiệt là người già, trẻ em, người mắc bệnh lý mạn tính như bệnh tim mạch, gan, ung thư; những người lao động ngoài trời như công nhân, nông dân, vận động viên thể thao, bộ đội huấn luyện ngoài thao trường…

Dấu hiệu của sốc nhiệt

PGS Nguyễn Văn Chi cho biết, khi đang làm việc ngoài trời nắng, đi dưới trời nắng hoặc tiếp xúc với ánh nắng quá lâu, bạn thấy vã mồ hôi nhiều, đó là cơ thể phản ứng tỏa nhiệt. Nhiệt độ tăng dần đến khi cơ thể không giải phóng được khiến bệnh nhân kiệt sức và ngất xỉu.

Một số triệu chứng khác của sốc nhiệt như đau đầu; chóng mặt và choáng váng; da đỏ, nóng và khô; yếu cơ hoặc chuột rút; buồn nôn và ói mửa; nhịp tim nhanh; thở nhanh, thở nông. Nặng hơn người bệnh sẽ có những biểu hiện thay đổi hành vi như nhầm lẫn, mất phương hướng hoặc loạng choạng, thậm chí co giật, mất ý thức, hôn mê…

Cần làm gì khi gặp người bị sốc nhiệt?

Theo bác sĩ, khi phát hiện người nghi bị sốc nhiệt cần nhanh chóng làm mát cơ thể nạn nhân bằng cách đưa nạn nhân vào nơi có bóng râm, mát hoặc đưa vào trong nhà, ngay lập tức cởi bỏ bớt quần áo dư thừa của nạn nhân.

Song song phải làm mát người bằng bất cứ phương tiện nào có sẵn như: phun nước mát, ngâm nước mát, nhúng khăn vào nước mát lau cho nạn nhân, có thể đặt túi nước đá, khăn lạnh vào đầu, cổ, nách, háng người bệnh.

Đồng thời cho nạn nhân uống nước mát hoặc các loại đồ uống không có cồn khác nếu họ có thể uống được. Cần khẩn trương gọi xe cấp cứu nhằm đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị ngay tránh xảy ra biến chứng.

Để phòng sốc nhiệt, bác sĩ bệnh viện Bạch Mai khuyên không nên ra ngoài trời nắng, đặc biệt không làm ngoài trời ở khung giờ từ 11g tới 15g, vì đây là thời điểm nắng nóng nhiều nhất. Với thời tiết hiện nay, bạn cố gắng sau khoảng thời gian ngoài trời phải vào chỗ mát tạm nghỉ 10 - 15 phút để cơ thể hạ nhiệt, mặc đồ bảo hộ chống nắng phòng mất nước.

Bổ sung nước thường xuyên hơn trung bình khoảng 2 - 2,5 lít nước. Tuy nhiên, không nên uống nhiều nước đá hoặc nước quá lạnh dễ gây viêm họng. Nên tránh thủ tập thể dục, đi bộ vào những thời điểm nắng nóng.