'Gỡ' rối loạn đường tiểu cho chị em sau sinh

Nhiều chị em sau khi sinh bị tiểu không kiểm soát, thường nghĩ do không kiêng cữ, nằm than… Thực tế, theo y học, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là suy cơ vòng và tăng hoạt động của niệu đạo.

Vấn đề này đã được chia sẻ trong phiên chuyên đề Niệu nữ và Niệu chức năng tại Hội nghị Tiết niệu Đông Nam Á – FAUA 2023 diễn ra tại Viện Nghiên cứu Tâm Anh, thuộc Hệ thống BVĐK Tâm Anh từ ngày 7-9/9.

Tiến sĩ bác sĩ Lê Phúc Liên, Trưởng Đơn vị Niệu nữ, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết, từ trước đến nay các vấn đề về niệu nữ ít được quan tâm. Nhiều chị em tiểu khó, tiểu buốt, tiểu không kiểm soát… không biết điều trị ở đâu. Thậm chí, có chị em tiểu không kiểm soát, được phòng khám gần nhà “trị” bằng cách đeo băng vệ sinh để không ướt quần. Trong khi đó, nếu đến đúng chuyên khoa Niệu nữ, các bác sĩ sẽ thăm khám cẩn thận, tìm ra nguyên nhân, điều trị đúng cách, tận gốc sẽ cải thiện được tình trạng bệnh.

Tại phiên chuyên đề Niệu nữ – Niệu chức năng thu hút sự quan tâm của các chuyên gia đến từ Pháp, Australia, Ấn Độ, Hàn Quốc và các quốc gia Đông Nam Á… Giáo sư Vincent Tse, Chủ tịch Hội Mất kiểm soát tiểu tiện Australia, giải thích suy cơ vòng nội tại (ISD) và tăng hoạt động của niệu đạo là hai cơ chế sinh lý bệnh quan trọng nhất gây ra chứng tiểu không kiểm soát ở phụ nữ.

Dù vậy, các chẩn đoán hiện tại thường bỏ qua suy cơ vòng nội tại, dẫn đến lựa chọn các phương pháp điều trị thông thường, dễ bị thất bại, gây nguy hiểm cho người bệnh.

Giáo sư Vincent Tse nhấn mạnh, cách phân biệt chính xác tiểu không kiểm soát thuộc nhóm nào sẽ giúp bác sĩ lựa chọn điều trị phương pháp phẫu thuật nào hiệu quả nhất và hướng dẫn các thao tác của kỹ thuật phẫu thuật này.

Theo tiến sĩ bác sĩ Lê Phúc Liên, trước đây, chưa có thủ thuật để phân biệt suy cơ vòng nội tại và tăng hoạt động của niệu đạo. Nhiều người bệnh sau điều trị bị tái phát, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng sống. Hiện, Đơn vị Niệu nữ, BVĐK Tâm Anh TP.HCM có các phương pháp chẩn đoán: niệu động học, áp lực đồ bàng quang… giúp bác sĩ phân loại thuộc nhóm nào và điều trị kịp thời, nhanh chóng.

PGS.TS. Đỗ Đào Vũ, Phó giám đốc Trung tâm Phục hồi chức năng, BV Bạch Mai (Hà Nội), chia sẻ, niệu động học rất quan trọng trong các bệnh lý bàng quang thần kinh và niệu học chức năng, giúp phân biệt được phân loại bệnh và điều trị đúng. Nếu không có niệu động học, không có cách nào để điều trị tốt các vấn đề về chức năng bàng quang.

Các bệnh lý có thể được phát hiện bằng phương pháp niệu động học bao gồm: tiểu không kiểm soát, bí tiểu do bế tắc, bàng quang tăng hoạt, tiểu không kiểm soát khi gắng sức, bàng quang không co, bàng quang nhu tính, bàng quang thần kinh dạng giảm trương lực, bàng quang thần kinh dạng tăng trương lực, bất đồng vận bàng quang co thắt…

Các triệu chứng thường không điển hình và hiện diện ở nhiều bệnh lý khác nhau do đó cần bác sĩ nhiều kinh nghiệm để phân loại thuộc nhóm bệnh nào từ đó có phương pháp điều trị chính xác.

Phó giáo sư Nguyễn Văn Ân, Phó giáo sư Đỗ Đào Vũ và Giáo sư Vincent Tse là chủ tọa phiên chuyên đề Niệu nữ – Niệu chức năng. Ảnh: BVĐK Tâm Anh TP.HCM.

Phó giáo sư Nguyễn Văn Ân, Trưởng khoa Niệu học chức năng, BV Đại học Y Dược TP.HCM, chia sẻ về kinh nghiệm phẫu thuật nội soi mở rộng bàng quang bằng ruột trong bàng quang thần kinh. Người bệnh bị bàng quang co nhỏ ảnh hưởng đến chức năng thận cần được phẫu thuật làm rộng bàng quang. Đây là phương pháp phẫu thuật an toàn, hiệu quả để điều trị bàng quang thần kinh.

Phẫu thuật tạo hình bàng quang từ ruột tăng cường tạo ra bộ lưu trữ nước tiểu có thể tích lớn và phù hợp, bảo vệ đường tiết niệu trên, và có thể giúp người bệnh tiểu tiện tự chủ. Ngoài ra, nhiều người bệnh còn được thực hiện tái tạo niệu quản.

Do tái tạo bàng quang bằng 1 đoạn ruột nên trong quá trình hoạt động, ruột tiết ra chất nhày làm tắc đường tiểu, nhiễm trùng. Các chuyên gia cùng thảo luận sôi nổi, tìm giải pháp để cải thiện tình trạng tiết dịch ruột. Đến hiện tại, phương pháp tối ưu nhất vẫn là cho bệnh nhân súc, bơm rửa bàng quang thường xuyên hơn để giảm dịch ruột gây bế tắc.

Một vấn đề khác là sa tạng chậu nữ (sa trực tràng, sa bàng quang, sa tử cung) ảnh hưởng đến hàng triệu phụ nữ trên 50 tuổi khắp toàn cầu. Dù không đe dọa tính mạng nhưng bệnh gây rối loạn chức năng sàn chậu nghiêm trọng, nhiều trường hợp cần được phẫu thuật để cải thiện chất lượng cuộc sống.

Phẫu thuật cố định sàn chậu vào mỏm nhô xuất hiện từ những năm 1990 giúp phục hồi và duy trì trục âm đạo sinh lý. Tuy nhiên, với phụ nữ béo phì, có sẹo mổ vùng bụng trên… sẽ gặp các khó khăn: phẫu trường bị thu hẹp, khó khăn kiểm soát ruột, khó cầm máu, tổn thương thần kinh hạ vị, hẹp vùng chậu, táo bón, tiểu không kiểm soát…

Hiện nay ở BVĐK Tâm Anh, các bác sĩ về niệu nữ và sàn chậu đã sử dụng phẫu thuật cố định sàn chậu vào dây chằng chậu lược, khắc phục các nhược điểm của phương pháp cũ. Cố định sàn chậu vào dây chằng chậu lược còn giúp rút ngắn thời gian phẫu thuật, ít tai biến trong mổ, tỉ lệ các biến chứng mới xuất hiện thấp, cải thiện chất lượng tình dục.