Tình cờ khám sức khỏe phát hiện u thận ác tính to như quả cam

U lớn nhưng không có dấu hiệu bệnh

Ông M.W. (93 tuổi, Svay Rieng, Campuchia) là nông dân. Hàng ngày, ông nhổ cỏ, cuốc đất, vác bao tải đất 5-10 kg để trồng cây… Ngoài ra, ông còn đá banh với thanh niên gần nhà mỗi tuần một lần. Lao động, thể thao lành mạnh, ông không thấy sức khỏe có bất thường.

Thế nhưng, 2 tuần trước, ông W. được con gái là chị S. (Phnom Penh, Campuchia) đưa đến một bệnh viện tại TP.HCM khám sức khỏe tổng quát. Bác sĩ cho biết ông có khối u ác tính ở thận phải, cần mổ lấy ra sớm để tránh nguy cơ di căn, giảm hiệu quả điều trị.

Lo lắng, chị S. tham khảo người quen tại Việt Nam có người nhà từng mổ u thận, quyết định đưa ba chị đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM điều trị.

Qua thăm khám, bác sĩ chuyên khoa I Phan Trường Nam, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết khối u thận phải của người bệnh có kích thước 6cm (cỡ quả cam).

Sau khi ê kíp bác sĩ khoa Gây mê – Hồi sức hoàn thành gây mê, 3 bác sĩ khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa gồm TTƯT.PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc trung tâm; TS.BS Lê Phúc Liên, Trưởng đơn vị Niệu nữ; BS.CKI Phan Trường Nam, bắt đầu ca mổ cho người bệnh.

Các bác sĩ tạo bốn lỗ nhỏ 1-2cm nằm chéo từ sườn trái sang hông phải ông W. để đưa các dụng cụ mổ nội soi vào bụng. Quan sát trên màn hình nội soi Karl Storz 3D/4K, các bác sĩ phối hợp nhịp nhàng để bóc tách các cơ quan, “mở đường” tiếp cận khối u thận. Theo quan sát, khối u nằm tại mặt sau của thận phải, gần gan.

TS.BS Lê Phúc Liên (bên trái), BS.CKI Phan Trường Nam (bên phải), khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, phẫu thuật cho ông W.

Ê kíp mổ nhanh chóng tìm cuống thận (gồm: động mạch, tĩnh mạch và niệu quản) rồi kẹp lại, ngăn thận ứ máu. Sau đó, toàn bộ khối u thận phải và mô xung quanh được lấy ra. Tính từ thời điểm kẹp cuống thận đến khi toàn bộ khối u được lấy ra là 13 phút.

Ê kíp phẫu thuật khâu lại vết mổ, kết thúc ca mổ kéo dài 180 phút.

2 ngày sau mổ, ông W. phục hồi tốt, ăn uống bình thường, song bụng còn hơi chướng. Đến ngày thứ 4, ông khỏe hẳn, hết chướng bụng, nói chuyện rôm rả với con gái, bác sĩ và điều dưỡng đến thăm.

Chị S. rất lo lắng và ngạc nhiên khi bác sĩ thông báo ba chị có khối u lớn ở thận vì trước giờ sức khỏe ông tốt, hiếm khi đau yếu, vẫn làm việc, chơi thể thao đều đặn. “Bữa nay ba tôi khỏe, cười nói suốt. Tôi yên tâm rồi!”, chị nói.

Theo bác sĩ Nam, ông W. sẽ được xuất viện sau 2 ngày nữa.

Bác sĩ Nam cho biết ung thư thận diễn tiến âm thầm, người bệnh không nhận thấy biểu hiện ở giai đoạn đầu (tương tự trường hợp của ông W.). Ung thư thận thường được phát hiện khi khám sức khỏe định kỳ hoặc vô tình khám một bệnh khác.

Ở những giai đoạn trễ hơn, người bệnh gặp các triệu chứng như: tiểu ra máu, ăn uống không ngon miệng, sụt cân trong thời gian ngắn, mệt mỏi, đau tức hông lưng dai dẳng, đau nhức xương, khó thở.

Do khối u thận phải của ông W. được phát hiện sớm, còn ở giai đoạn khu trú, chưa di căn đến các cơ quan khác nên phẫu thuật cắt bỏ khối u là phương pháp điều trị được ưu tiên lựa chọn, bảo tồn tối đa thận. Trường hợp phát hiện trễ hơn phải cắt toàn bộ quả thận.

Bác sĩ Nam khuyên người dân, nhất là người từ 55 tuổi trở lên hoặc người có người nhà mắc ung thư thận, cần chủ động khám sức khỏe, tầm soát ung thư định kỳ 6-12 tháng/lần để sớm phát hiện và điều trị bệnh, tránh biến chứng nguy hiểm.

Để giảm nguy cơ mắc ung thư thận, người dân cần ngừng hút thuốc lá, kiểm soát bệnh cao huyết áp, tiểu đường, béo phì.

Theo thống kê của Tổ chức Ung thư toàn cầu (GLOBOCAN), trong năm 2020, ung thư thận chỉ đứng thứ 14 trong số các bệnh ung thư phổ biến trên thế giới với 431.288 ca mắc mới, 179.368 trường hợp tử vong. Tại Việt Nam, trong năm 2020, GLOBOCAN ghi nhận 2.435 ca mắc mới, 1.130 trường hợp không qua khỏi.