Vô sinh thứ phát vì 13 lần nạo phá thai

Mới đây, Bệnh viện Tâm Anh TP.HCM thông tin, chị Phan Thị Thu H. (34 tuổi, ngụ TP.HCM) lập gia đình năm 18 tuổi, không dùng biện pháp tránh thai. Phát hiện mang thai lần đầu khi thai 9 tuần tuổi, chị nén lòng quyết định bỏ thai vì hai vợ chồng đang ở nhà trọ, kinh tế bấp bênh, không đủ điều kiện nuôi con.

Trong vòng 3 năm sau đó, chị tiếp tục nạo hút bỏ thai 3 lần. Năm 22 tuổi, chị mang thai, quyết định giữ lại và thành công sinh thường được một bé trai 3,1kg.

Từ đó đến năm 2021, chị mang thai thêm 9 lần, đều quyết định bỏ bằng nhiều biện pháp như dùng thuốc, hút thai tại cơ sở gần nơi ở. Trong đó có một lần mang thai ngoài tử cung được chỉ định bỏ thai.

Chị H. cho biết, cả hai vợ chồng sống trong khu trọ nghèo, gần khu công nghiệp và đi làm tăng ca suốt ngày, biết biện pháp đặt vòng tránh thai nhưng chủ quan không áp dụng. Chồng chị sử dụng biện pháp tránh thai bằng bao cao su nhưng không thường xuyên.

2 năm trước, thấy con trai đã lớn và kinh tế gia đình khấm khá hơn, vợ chồng chị quyết định sinh thêm con nhưng không thể mang thai. “Đi khám tôi mới biết là bị vô sinh thứ phát, buồng tử cung mỏng không thể mang thai tự nhiên, và dự trữ buồng trứng ngày càng suy giảm. Nếu muốn có con, các bác sĩ cho rằng nên thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm càng sớm càng tốt, trước khi buồng trứng cạn kiệt”, chị H. nói.

Năm 2022, vợ chồng chị làm IVF nhưng thất bại sau 2 lần chuyển phôi. Đầu năm 2023, họ tìm đến Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM (IVFTA-HCMC), được bác sĩ Lê Xuân Nguyên khám, đánh giá toàn diện về tử cung, chất lượng buồng trứng.

Bác sĩ Nguyên cho biết bệnh nhân nhiều lần bỏ thai bằng phương pháp nạo hút, kèm theo đó quá trình thăm khám phát hiện chị H. có tiền căn viêm phần phụ và có hình ảnh ứ dịch tai vòi nên không thể có thai tự nhiên.

Ngoài ra, lần IVF trước đó tiền căn phôi kém, thất bại sau 2 lần chuyển phôi. Do đó, bệnh nhân được xây dựng phác đồ kích thích buồng trứng, thu được 10 noãn trưởng thành, tạo được 3 phôi chất lượng tốt, trong đó 1 phôi ngày 5 loại 1, 2 phôi ngày 6 loại 3.

Đầu tháng 3/2023, sau khi chuẩn bị niêm mạc tử cung đầy đủ điều kiện để thai làm tổ, bám dính tốt, chị H. được chuyển 1 phôi ngày 5 loại 1 và mang thai. Thai phát triển tốt.

Bác sĩ Lê Xuân Nguyên khám và tư vấn phương pháp điều trị hỗ trợ sinh sản cho bệnh nhân. Ảnh: Hoài Thương

Tương tự, chị Võ Minh P (44 tuổi, ngụ Bà Rịa – Vũng Tàu) từng sinh thường hai con gái (bé lớn sinh năm 2004, bé nhỏ 2006). Chị mang thai vỡ kế hoạch 2 lần vào năm 2009 và 2012, phải đi đến quyết định bỏ thai. Sau 10 năm bỏ thai và duy trì biện pháp tránh thai, vợ chồng chị mong muốn sinh thêm nhưng bị vô sinh thứ phát.

Làm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) ở một bệnh viện khác nhưng thất bại, vợ chồng chị P. đến IVFTA-HCMC. Bác sĩ Nguyên cho biết, khó khăn lớn nhất của bệnh nhân là buồng trứng suy kiệt, AMH chỉ còn 0.33. Chị P. được xây dựng chiến lược gom trứng 3 chu kỳ, gom được 6 noãn trưởng thành, tạo được 2 phôi chất lượng tốt. Bệnh nhân đang được chuẩn bị niêm mạc để chuyển phôi.

Bác sĩ Nguyên cho biết, vô sinh thứ phát là tình trạng vô sinh ở các cặp vợ chồng đã từng sinh con, những trường hợp này rất thường gặp tại IVFTA-HCMC. Vô sinh thứ phát có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân do nạo phá thai, lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có khả năng làm thay đổi cấu trúc của tử cung và ống dẫn trứng. Phụ nữ nạo phá thai ở độ tuổi càng sớm, số lần nạo thai nhiều, và tuổi thai càng cao càng tăng các biến chứng ở tử cung gây vô sinh (bao gồm cả vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát).

Thống kê của Quỹ Dân số Liên hợp quốc 2022 (UNFPA), được công bố đầu năm 2023, Việt Nam thuộc nhóm 20 quốc gia có tỷ lệ nạo phá thai vị thành niên cao nhất thế giới. Cũng theo tổ chức này, chỉ 20% phụ nữ chưa kết hôn sử dụng biện pháp tránh thai khi quan hệ tình dục, tỷ lệ này là 4% ở phụ nữ 15-19 tuổi.

Báo cáo của Vụ Sức khỏe Bà mẹ Trẻ em (Bộ Y tế), công bố cuối năm 2022, giai đoạn 2019-2021, mỗi năm Việt Nam có khoảng 200.000 ca phá thai, trong đó 30% là phụ nữ 15-19 tuổi với 70% là học sinh sinh viên.

Theo các chuyên gia y tế, việc gia tăng tỷ lệ nạo phá thai ở tuổi vị thành niên do nhiều nguyên nhân như cuộc sống hiện đại, dễ dàng tiếp cận với các thông tin về hành vi tình dục từ mạng xã hội, phim ảnh, khiến tỷ lệ quan hệ tình dục sớm ngày càng nhiều. Trẻ em gái vị thành niên hoặc phụ nữ trẻ tuổi chưa có kiến thức đầy đủ về tránh thai, bảo vệ sức khỏe sinh sản. Chưa hiểu rõ về hậu quả của việc phá thai…

Nạo phá thai có thể gây tổn thương buồng tử cung, tắc vòi trứng, ứ dịch vòi trứng dẫn đến không thể mang thai tự nhiên. Tỷ lệ vô sinh ở nhóm nữ giới nạo phá thai cao gấp 3-4 lần so với những nữ giới khác.

Bác sĩ Lê Xuân Nguyên cho hay, tùy vào tình trạng, những trường hợp vô sinh có tiền căn nạo phá thai vẫn có thể có con nhờ các phương pháp hỗ trợ sinh sản. Tại IVFTA-HCMC, bệnh nhân được khám toàn diện về sức khỏe sinh sản, điều trị với phác đồ cá thể hóa. Labo ISO 5 siêu sạch cùng hệ thống tủ nuôi cấy phôi tích hợp trí tuệ nhân tạo AI giúp nuôi cấy và lựa chọn những phôi chất lượng tốt. Đặc biệt là phác đồ chuẩn bị niêm mạc tử cung phù hợp với tình trạng từng người bệnh, giúp phôi làm tổ và bám dính tốt, tăng tỷ lệ thành công mang thai và sinh con khỏe mạnh.