Cô gái được ‘giải thoát’ tình trạng đau bụng triền miên nhiều năm

Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM vừa phẫu thuật thành công cho ca bệnh này.  

TS BS. Lê Phi Long – Phó trưởng khoa Lồng ngực – Mạch máu Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (BV ĐHYD TP.HCM) khám hco người bệnh sau phẫu thuật

TS BS. Lê Phi Long – Phó trưởng khoa Lồng ngực – Mạch máu Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (BV ĐHYD TP.HCM) cho biết, người bệnh là một thiếu nữ trẻ, thể tạng gầy, mảnh khảnh, đến khám tại bệnh viện vì chứng đau vùng hông lưng trái lan xuống bụng dưới nhiều năm, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt và chất lượng sống.

Cô gái chia sẻ, đã từng đi khám, siêu âm bụng nhiều cơ sở y tế khác nhau trong 3 năm, nhưng chẩn đoán chưa rõ nên điều trị không khỏi. Cơn đau thường âm ỉ kéo dài nhiều ngày, có khi tăng cường độ nhất là những ngày vào chu kỳ kinh nguyệt; không có tiền sử bệnh đặc biệt gì trước đây, chưa từng phẫu thuật.

Tại BV ĐHYD TP.HCM, sau khi đã làm các xét nghiệm tổng quát, thăm khám đầy đủ các chuyên khoa tiêu hóa, phụ khoa… để loại trừ các bệnh lý thông thường gây đau bụng và hạ vị, các bác sĩ chụp CT scan bụng cản quang để khảo sát các cơ quan và mạch máu ổ bụng.

Hình ảnh chụp CT scan cho thấy có hiện tượng tĩnh mạch thận trái chui qua khe hẹp và bị kẹp ở giữa động mạch chủ và động mạch nuôi ruột, kèm hiện tượng dãn trướng tĩnh mạch sinh dục trái.

Để chẩn đoán sâu hơn nhằm xác định và khảo sát kỹ hướng chảy của dòng máu, người bệnh được chụp mạch máu số hóa xoá nền.

Trên hình ảnh chụp mạch máu, dòng máu từ thận không đổ về hệ chủ do tĩnh mạch bị kẹp làm hẹp khít, dẫn tới hệ quả máu trào ngược như dòng thác xuống tĩnh mạch sinh dục, đổ ngược xuống vùng bụng dưới, gây tình trạng dãn trướng và ứ trệ máu, gây ra cơn đau cho người bệnh.

Bằng các phương tiện chẩn đoán chuyên sâu này, người bệnh được xác định là mắc hội chứng Nutcracker (hay còn gọi là hội chứng kẹp hạt dẻ, do tĩnh mạch thận bị kẹp giữa 2 động mạch trong ổ bụng).

Sau khi hội chẩn và giải thích, bàn bạc với người bệnh và người nhà, các bác sĩ lựa chọn phương án phẫu thuật cắm lại tĩnh mạch sinh dục vào tĩnh mạch chậu trái để giải áp và chuyển lưu dòng máu tĩnh mạch thận trào ngược về lại hệ chủ, chấm dứt tình trạng ứ trệ máu ở tiểu khung.

Phẫu thuật được tiến hành qua một đường rạch nhỏ ở dưới rốn, đi qua khoang sau phúc mạc, làm miệng nối mạch máu.

Sau hơn 2 giờ, các bác sĩ phẫu thuật mạch máu khoa Lồng ngực mạch máu đã chuyển lưu dòng máu thành công bằng 1 miệng nối mạch máu kiểu tận-bên. Cuộc phẫu thuật diễn ra thuận lợi. Sau 5 ngày phẫu thuật, người bệnh hồi phục tốt, nhanh chóng tự ngồi dậy và đi lại, các cơn đau thuyên giảm rõ.

TS BS. Lê Phi Long cho biết, hội chứng Nutcracker là một bất thường hiếm gặp, gây ra do hiện tượng các mạch máu trong ổ bụng bắt chéo và chèn ép lẫn nhau, rất hay xảy ra ở cơ địa người gầy ốm và bụng mỏng.

Khi tĩnh mạch chui qua các khe hẹp tạo bởi động mạch, do tính chất thành mạch mỏng, các tĩnh mạch này rất dễ bị đè xẹp. Bên cạnh đó, các dao động đập theo nhịp của các động mạch lân cận có tác động giống như máy dập liên hồi lên thành tĩnh mạch, lâu ngày gây nên các chấn thương vi thể ở thành tĩnh mạch và làm xơ hẹp lòng mạch, gây ra tắc nghẽn tĩnh mạch.

Hội chứng này khá hiếm gặp, hiện chưa biết rõ được tỷ lệ mắc bệnh trong dân số. Ngoài việc gây ra các cơn đau khó lý giải, trường hợp nặng có thể ảnh hưởng đến thận trái, gây tiểu máu, suy thận…

Do đó, các trường hợp đau hông lưng và bụng dưới chưa tìm được nguyên nhân, đặc biệt khi cơn đau có liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt hoặc thai kỳ, kèm theo các triệu chứng đau khi giao hợp, tiểu đỏ thỉnh thoảng, trên người bệnh gầy ốm mảnh khảnh bụng phẳng xẹp… Sau khi đã loại trừ các nguyên nhân thường gặp khác như bệnh lý phần phụ (buồng trứng, tử cung), lạc nội mạc tử cung, sỏi niệu, sa sinh dục… thì hội chứng Nutcracker là một chẩn đoán nên được nghĩ đến và khảo sát kịp thời.

Chẩn đoán xác định hội chứng này dựa vào hình ảnh chụp CT scan mạch máu và chụp mạch máu cản quang số hóa xóa nền.

Việc điều trị sẽ tùy theo mức độ ảnh hưởng của bệnh. Nếu cần can thiệp sâu, các chỉ định ngoại khoa như đặt stent tĩnh mạch thận trái, bơm tắc tĩnh mạch sinh dục, mổ cắm lại tĩnh mạch thận, chuyển vị mạch máu ruột, chuyển lưu dòng máu tĩnh mạch sinh dục… sẽ được thực hiện bởi các bác  sĩ chuyên khoa mạch máu có kinh nghiệm để đảm bảo an toàn, hiệu quả cho người bệnh.

Hiện BV ĐHYD TP.HCM có đầy đủ các phương tiện máy móc để có thể chẩn đoán chính xác và phối hợp đa chuyên khoa để cùng hội chẩn và đưa ra hướng điều trị thích hợp cho từng trường hợp cụ thể.

Các bác sĩ chuyên khoa Lồng ngực – Mạch máu được đào tạo bài bản, có tay nghề và kinh nghiệm dày dạn điều trị các trường hợp khó khăn hoặc hiếm gặp cùng với sự hỗ trợ từ đội ngũ các giáo sư đầu ngành có uy tín trong và ngoài nước có thể tiếp nhận và xử trí hiệu quả các trường hợp bệnh hiếm, phức tạp khó khăn như người bệnh mắc hội chứng Nutcracker hiếm gặp này.