“Đuối sức” vì phí chồng phí, doanh nghiệp kiến nghị lùi thời gian thu phí cảng biển

Khó khăn chất chồng

Tại cuộc họp mới đây với Sở Công Thương TP.HCM, hầu hết doanh nghiệp (DN) cho rằng giá xăng dầu tăng bất thường đẩy chi phí vận chuyển, giao nhận hàng hóa giữa các nhà máy, kho cảng lên cao. Trong khi đó, giá bán của DN không tăng do thị trường tiêu thụ còn chậm, thị trường xuất khẩu thì đã ký với đối tác trước đó.

“Các DN đã cố gắng cắt giảm nhiều chi phí cũng như thương lượng với khách hàng để điều chỉnh phí, giá cho phù hợp. Tuy nhiên, do hợp đồng đã ký từ trước nên muốn điều chỉnh giá không phải dễ dàng”, bà Trần Hoàng Phú Xuân - Phó Chủ tịch Hội Dệt may thêu đan TP.HCM cho biết.

Tuy nhiên, khó khăn nhất hiện nay của DN ngành may mặc là giá nguyên vật liệu không ngừng đi lên.

“Giá sợi cotton 2 năm qua tăng gần 70%, nguyên phụ liệu ngành dệt may trong nước cũng tăng đến 40% nên DN của hội gặp nhiều khó khăn”, lãnh đạo Hội Dệt may thêu đan TP.HCM nói.

Ngoài ra, các DN còn đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động do mắc Covid-19.

Ông Nguyễn Chí Trung - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Gia Định cho biết do ảnh hưởng của Covid-19, lượng lớn lao động về quê. Sau Tết, số nhân viên quay lại chỉ khoảng 80%. Nay thêm số người nhiễm Covid-19 tăng nhanh, buộc DN phải cho công nhân nghỉ 7-10 ngày, thậm chí lâu hơn. Các bộ phận hiện chỉ khoảng 50% người làm việc, có thể trễ hạn giao hàng.

Tương tự, ông Lương Công Huỳnh - Tổng thư ký Hội dây và cáp điện TP.HCM, cho biết nguồn cung nhôm, đồng trong nước hạn chế nên DN phải nhập khẩu với giá tăng liên tục, dẫn đến khó khăn trong sản xuất và cạnh tranh.

Theo các DN, một thách thức đáng chú ý khác là chi phí logistics tăng phi mã. Tình hình chiến sự Nga - Ukraine đang làm vấn đề thiếu container tại các cảng thêm trầm trọng, đẩy chi phí vận chuyển đi các thị trường chính của hàng Việt như Mỹ và châu Âu tăng cao. Theo tính toán, hiện mỗi container từ TP.HCM đi Mỹ (bờ Đông) phải trả trên 22.000 USD, tăng khoảng 10 lần so với lúc thị trường ổn định.

“Chi phí hậu cần (logistics) tăng quá cao, đặc biệt là phí vận chuyển đi Mỹ và châu Âu, hai thị trường mà ngành chế biến gỗ trong nước xuất khẩu nhiều”, ông Bùi Hữu Thêm - Phó Tổng thư ký Hội mỹ nghệ và chế biến gỗ TPHCM (HAWA) cho biết.

Chi phí tăng phi mã nhưng giá bán đầu ra chưa thể tăng do hợp đồng đã ký với khách hàng, đặc biệt với những DN đã ký hợp đồng tới tháng 7, tháng 8. Chưa kể, giá nếu có tăng cũng chỉ nhích nhẹ chứ không tăng mạnh, bởi vì người tiêu dùng nhiều quốc gia cũng đang thắt chặt hầu bao trước nhiều biến động khó lường của tình hình chung.

"Dù có đơn hàng đến tháng 7 nhưng do các chi phí đầu vào tăng cao khiến nhiều DN trong ngành đau đầu khi phải gồng gánh quá nhiều phí khác",ông Nguyễn Văn Khánh - Tổng thư ký Hội Da giày TP.HCM cho biết.

Không nên “ép phí” doanh nghiệp lúc này

Nếu từ ngày 1/4, TP.HCM vẫn áp dụng thu phí hạ tầng cảng biển, chi phí sẽ đội lên 10-15%, tiếp tục bào mòn lợi nhuận DN.

Theo các DN thuộc 7 hiệp hội ngành hàng, việc thu phí hạ tầng cảng biển tại TPHCM có một số bất hợp lý. Đầu tiên, thời gian áp dụng chưa phù hợp.

Cụ thể, từ tháng 6-9/2021, đa số DN “đóng băng” vì dịch bệnh nhưng vẫn phải chi trả các khoản như lương công nhân, lãi vay, chi phí tồn kho, lưu kho… Từ tháng 10-12/2021, các DN chỉ hoạt động 30-70% công suất do thiếu công nhân, nguyên liệu… Đến đầu năm 2022, khi sản xuất vừa mới phục hồi thì chi phí đầu vào liên tục tăng cao. Vì thế, việc thu phí hạ tầng cảng biển thời gian này càng làm tăng thêm gánh nặng cho DN.

Đại diện DN ngành may, bà Xuân nhấn mạnh để có giá cạnh tranh thời điểm này, DN rất cần hỗ trợ, đặc biệt xem xét tính toán lại mức phí, và lùi thời gian áp dụng thu phí hạ tầng cửa khẩu, cảng biển dự định vào đầu tháng 4 tới.

“Mới đây, Hiệp hội Da giày - túi xách Việt Nam cùng với 6 hiệp hội khác đã gửi kiến nghị TP.HCM lùi thời gian triển khai thực hiện việc thu phí hạ tầng cảng biển, nhưng hiện vẫn chưa có hồi đáp về vấn đề này”, ông Nguyễn Chí Trung - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Gia Định cho biết.

Tuy nhiên, TP.HCM vẫn chưa có thông báo công khai về việc sử dụng các mức phí này cho những công trình hạ tầng cụ thể nào.

Trong khi đó, theo phản ánh của các DN hiện họ đều phải nộp nhiều loại phí liên quan đến xây dựng cơ sở hạ tầng như các phí cầu đường, phí sử dụng đường bộ, phí BOT... Chỉ tính riêng phí BOT, hiện nay DN đã gánh thêm khoản lớn tiền phí vận chuyển.

Ví dụ, từ Khánh Hòa vào cảng Cát Lái, qua 7 trạm thu phí, mỗi container phải đóng tiền 2 lượt đi và về. Như vậy trung bình mỗi năm, với 3.000 container xuất khẩu phải trả thêm 7,5 tỷ đồng tiền phí BOT. Nếu gánh thêm khoản phí mới này, một DN thủy sản quy mô trung bình ở ngoài TP.HCM sẽ phải chi trả thêm khoảng 5,5 tỷ đồng/năm.

Vì vậy, các hiệp hội kiến nghị TP.HCM lùi thời hạn thực hiện thu các loại phí đến hết 31/12. Đồng thời, điều chỉnh thu chung mức phí 250.000 đồng/container 20ft, 500.000 đồng/container 40ft và 15.000 đồng/tấn đối với hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container cho tất cả lô hàng xuất nhập khẩu, lô hàng tạm nhập tái xuất, hàng gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, hàng chuyển khẩu cũng như địa điểm đăng ký mở tờ khai cho lô hàng.

Tại họp báo chiều 14/3, ông Bùi Hòa An - Phó giám đốc Sở GTVT TP.HCM cho biết việc thu phí hạ tầng cảng biển là một trong những sắc thuế được quy định có hiệu lực từ 1/7/2021. Tuy nhiên, thành phố đã 2 lần thông qua Nghị quyết lùi thời hạn thu phí: lần 1 là ngày 1/10/2021 và lần 2 là 1/4/2022. Như vậy, thời gian tạm hoãn thu là 9 tháng. Theo tính toán, con số lẽ ra phải thu trong thời gian lùi là 2.205 tỷ đồng. Đây cũng coi là khoản hỗ trợ doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của dịch bệnh.