Tá hỏa vì vú tiết sữa dù đã mãn kinh

3 năm trước, bà K. N.T.K (63 tuổi, Đồng Nai) phát hiện áo bị ướt do vú tiết sữa kèm theo đau đầu, nghĩ bệnh nhẹ nên không đi khám. Tháng 8/2022, bà K. thấy mắt nhìn mọi vật đều nhòe. Đã đi điều trị nhiều nơi nhưng không cải thiện. Tình trạng đau đầu diễn ra liên tục, yếu người, ăn uống phải có người hỗ trợ. Cuối cùng, bà được con cõng đến BVĐK Tâm Anh TP.HCM điều trị.

Tiếp nhận bệnh nhân, tiến sĩ bác sĩ Trần Hữu Thanh Tùng, khoa Nội tiết – Đái tháo đường, BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết, kết quả xét nghiệm máu người bệnh ghi nhận nồng độ hormone của tuyến yên tăng 34 lần so với bình thường, cụ thể hormone prolactin là 1035 ng/ml (một hormone được tiết ra bởi thùy trước của tuyến yên).

Đây chính là nguyên nhân khiến cô K. tiết sữa dù đã mãn kinh.

Các bác sĩ tiếp tục cho chụp MRI (cộng hưởng từ) phát hiện có khối u lớn ở tuyến yên với kích thước 45x37x47mm. Khối u xâm lấn giao thoa thị giác khiến người bệnh không thể nhìn thấy mọi vật xung quanh. Kích thước khối u ngày càng to, chèn ép vào não gây đau đầu dữ dội và yếu.

Tiến sĩ bác sĩ Trần Hữu Thanh Tùng đang thăm khám cho cô K. tại phòng bệnh nội trú khoa Nội tiết – Đái tháo đường.

Bà K. được ekip bác sĩ khoa Ngoại Thần kinh phẫu thuật lấy khối u tuyến yên bằng phương pháp mổ nội soi xuyên qua mũi. Bệnh nhân được gây mê, ca phẫu thuật diễn ra gần 2 tiếng, khối u tuyến yên được loại bỏ hết mà không gây tổn thương vùng lân cận như: mạch máu, dây thần kinh, nhu mô não… Sau đó các bác sĩ khoa Nội tiết – Đái tháo đường và khoa Phẫu thuật Thần kinh cùng theo dõi đánh giá tình trạng sau mổ.

5 ngày sau mổ, bà K. không còn đau đầu, vú không còn tiết sữa, tự mình ngồi dậy và đi lại trong phòng bệnh. Riêng vùng thị giác bị tổn thương nghiêm trọng nhiều năm trước đó nên không thể hồi phục.

Bà K. chia sẻ: “Tuy mắt không sáng trở lại nhưng không còn nằm liệt giường như trước, tôi cũng thấy an ủi phần nào. Nếu tôi được điều trị sớm hơn có lẽ sẽ không bị mù”.

Bác sĩ Tùng cho biết tuyến yên là một tuyến nội tiết có vai trò rất quan trọng. Hoạt động của các tuyến nội tiết khác như: tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến sinh dục… đều chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi hormone tuyến yên. Hormone tuyến yên bị rối loạn do u tuyến yên sẽ kéo theo rất nhiều rối loạn ở các tuyến nội tiết khác.

U tuyến yên có nhiều loại khác nhau theo nhóm tế bào, phần lớn u tuyến yên lành tính. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở người từ 30-40 tuổi. U tuyến yên tiết các hormon chiếm 10%-15% tổng số trường hợp. Khoảng 77/100.000 người mắc u tuyến yên. U tuyến yên được chia ra 2 loại chính gồm: u tuyến yên không tăng tiết hormone và u tuyến yên tăng tiết hormone.

U tuyến yên lành tính tuy không xâm lấn sang các bộ phận khác nhưng có thể phát triển lớn gây áp lực lên các cấu trúc gần đó, sinh ra các triệu chứng như: buồn nôn, giảm thị lực, nhìn mờ, nhìn đôi. Khoảng 40% – 60% số người mắc u tuyến yên kích thước lớn bị suy giảm thị lực. Người bệnh nhức đầu do áp lực u gây ảnh hưởng các mô lân cận. Người bệnh cũng có thể có các tình trạng tăng tiết hormone hay suy giảm tiết hormone do suy tuyến yên sẽ dẫn đến các triệu chứng như: tăng trưởng quá mức hoặc chậm phát triển chiều cao ở trẻ, vô sinh nam và nữ, kinh nguyệt không đều, tăng hay giảm cân không lý do, trầm cảm, lo lắng…

U tuyến yên thường có 3 phương pháp điều trị: dùng thuốc, xạ trị, phẫu thuật. Trong đó phương pháp phẫu thuật được chỉ định khi: khối u chèn ép giao thoa thị giác, thần kinh thị giác bị chèn ép bởi khối u ảnh hưởng đến thị lực, người bệnh bị đau mặt, đau đầu, yếu liệt cơ thể, nồng độ hormone tuyến yên tăng hoặc giảm quá nhiều…

Bác sĩ Trần Hữu Thanh Tùng khuyến cáo khi nhận thấy các triệu chứng bất thường người bệnh nên đi khám điều trị sớm. U tuyến yên nếu không phát hiện và điều trị sớm sẽ gây ra các biến chứng như: rối loạn nội tiết, xuất huyết – hoại tử tuyến yên, mất thị lực vĩnh viễn, tăng áp lực nội sọ, đột quỵ tuyến yên… trường hợp nặng có thể tử vong.

Để phòng bệnh u tuyến yên, người dân nên chủ động đi khám sức khỏe tổng quát định kỳ ít nhất 1 lần/năm.