Người Hàn Quốc xin ân xá cho "Thái tử Samsung" để cứu ngành chip điện tử

Ngày 11/6, Bloomberg cho biết một cuộc khảo sát liên quan đến việc kêu gọi Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In tha bổng cho ông Lee Jae Yong - Phó chủ tịch Samsung Electronics - vừa được tiến hành. Kết quả cho thấy, 7/10 người được hỏi ủng hộ để xuất này. Họ bày tỏ niềm tin rằng, lãnh đạo 52 tuổi của Samsung có thể giải quyết tình trạng thiếu hụt chip trầm trọng hiện nay.

Trước đó, trong bữa tiệc trưa cùng ông chủ Nhà xanh hôm 2/6, lãnh đạo của các tập đoàn gia đình lớn nhất Hàn Quốc (hay còn gọi là chaebol) đã đưa ra đề nghị ân xá cho “Thái tử Samsung”, nhằm duy trì lợi thế cạnh tranh của nước này trong ngành công nghiệp chip, giữa lúc “cơn khát” chất bán dẫn lan rộng khắp toàn cầu.

Thậm chí, các chính trị gia từng ủng hộ việc bỏ tù ông Lee Jae Yong, hiện nay cũng yêu cầu Tổng thống Moon Jae In cân nhắc vấn đề này, với hi vọng lãnh đạo Samsung có thể tận dụng mạng lưới quan hệ toàn cầu của mình để giúp Hàn Quốc bảo đảm nguồn vaccine Covid-19.

Theo Bloomberg, Samsung đóng vai trò quan trọng trong mục tiêu trở thành trung tâm sản xuất vaccine toàn cầu của Hàn Quốc.

Vấn đề đảm bảo “quan hệ đối tác vaccine” được ưu tiên hàng đầu trong cuộc thảo luận trực tiếp giữa Tổng thống Moon Jae In với người đồng cấp Mỹ Joe Biden vào ngày 21/5. Đây là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên diễn ra tại Nhà Trắng, kể từ khi ông Joe Biden nhậm chức hồi tháng 1 năm nay.

Trong khuôn khổ chuyến công du Mỹ, Tổng thống Moon Jae In cũng tham gia lễ kí kết thỏa thuận của Công ty sinh phẩm dược Samsung Biologics để sản xuất vaccine của Moderna tại nhà máy Hàn Quốc.

Một số nguồn tin cho biết, khoản đầu tư 17 tỉ USD của Samsung vào dự án xây dựng nhà máy sản xuất chip hiện đại tại Austin (Texas, Mỹ) cũng giúp tạo điều kiện thuận lợi cho thương vụ “liên minh vaccine”.

Sau cuộc gặp thượng đỉnh, Tổng thống Moon Jae In đã mời các lãnh đạo chaebol tới Nhà Xanh để cảm ơn vì gói đầu tư của họ ở Mỹ. Ông cho biết, ông nhận thấy công chúng “thông cảm” với sự ân xá cho Lee Jae Yong. Đây là lần đầu tiên ông công khai quan điểm về vấn đề này.

Shin Yul - giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Myongji ở Seoul - nhận định: “Chính quyền Tổng thống Moon Jae In sẽ nhận ra giá trị của Samsung và cách tập đoàn đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi nền kinh tế đất nước”.

Là tập đoàn gia đình hàng đầu Hàn Quốc, Samsung đóng vai trò rất lớn trong nền kinh tế nước này. Công ty hoạt động kinh doanh ở đa lĩnh vực, từ bệnh viện, thuốc men đến thiết bị điện tử, công viên giải trí, bảo hiểm và chất bán dẫn. Đây cũng là đối tác cung cấp chip nhớ và màn hình cho Apple và Huawei.

Riêng Samsung Electronics quản lí khoảng 287.000 nhân viên trên toàn cầu, chiếm 20% giá trị vốn hóa tại thị trường Hàn Quốc.

Lee Jae Yong được xem là một trong những doanh nhân quyền lực nhất Hàn Quốc. Nhiều năm qua, ông là người điều hành Samsung với vai trò Phó chủ tịch và quyền Chủ tịch tập đoàn. Sau khi cha ông - Chủ tịch Lee Kun Hee - qua đời vào tháng 10 năm ngoái, Lee Jae Yong chính thức trở thành người dẫn dắt chaebol này.

Nếu Tổng thống Moon Jae In thông qua lệnh ân xá, Phó chủ tịch Samsung Lee Jae Yong sẽ được thả tự do vào Ngày Giải phóng 15/8. Các tổng thống Hàn Quốc thường ân xá vào ngày này hoặc Giáng sinh.

Tuy nhiên Bloomberg cho biết, không rõ quyết định này có thể chấm dứt những rắc rối pháp lý của ông Lee Jae Yong hay không. Hiện lãnh đạo 52 tuổi của Samsung đang bị xét xử trong vụ án thứ hai vì tội gian lận kiểm toán và thao túng giá cổ phiếu khi sáp nhập hai công ty con của Samsung vào năm 2015. Phiên toà dự kiến kéo dài tới năm sau.

“Thái tử Samsung” Lee Jae Yong đang bị giam giữ tại Trung tâm giam giữ Seoul sau khi Tòa án Cấp cao Seoul ngày 18/1/2021 phán quyết ông 2,5 năm tù với tội danh hối lộ và tham ô. Tuy nhiên, Lee Jae Yong chỉ phải ngồi tù 18 tháng vì ông đã chấp hành án tù 1 năm trước khi được trả tự do hồi tháng 2/2018.

Bản án này khép lại vụ bê bối khiến cựu Tổng thống Hàn Quốc Park Geun Hye bị phế truất. Các công tố viên cho rằng ông Lee Jae Yong sử dụng quỹ của công ty là 8,7 tỉ won (7,8 triệu USD) hối lộ cựu Tổng thống Park Geun Hye và bạn thân của bà - Choi Soon Sil năm 2015 thông qua một quỹ phi lợi nhuận. Mục đích là để chính quyền Seoul ủng hộ ông củng cố quyền thừa kế Samsung từ người cha Lee Kun Hee.

Đây là lần thứ hai lãnh đạo Samsung vướng vòng lao lý và phải quay lại nhà giam.

Trước đó, ông bị phạt tù 5 năm sau khi hầu tòa vào năm 2017, nhưng được thả tự do sau chưa đầy 1 năm khi phiên tòa phúc thẩm đình loại bỏ một số tội danh và đình chỉ án tù 2,5 năm.

Tháng 8/2019, Tòa án Tối cao Hàn Quốc xác định mức án này là quá khoan hồng, yêu cầu mở phiên xét xử mới, vì không xét đến toàn bộ quá trình vi phạm và các khoản hối lộ của ông Lee Jae Yong.