Ngon nhức nhối với 'hoa hậu miệt vườn' đất Cửu Long

Nếu có cơ hội về miền Tây ngay mùa mưa, đặc biệt là ở xứ dừa Bến Tre bạn có thể tìm kiếm và thử thách với bộ môn "săn" nấm mối và thưởng thức hương vị vô cùng đặc biệt của món ăn này, món ăn chỉ có thể tìm thấy vào khoảng đầu mùa mưa ở nơi miệt vườn với giá thành khá cao, có những thời điểm giá nấm mối lên đến bạc triệu.

Sở dĩ gọi là nấm mối vì loại nấm này thường mọc trên các ụ ổ mối đất còn ẩm ướt sau những cơn mưa đầu mùa, nấm mối thường được tìm thấy vào đầu mùa mưa khoảng tháng 4-6 âm lịch, rộ nhất là cuối tháng 5 sang đầu tháng 6. Nấm mối đầu mùa thường có giá thành lên đến 900.000- 1 triệu đồng/kg, nhưng nhờ vào giá trị dinh dưỡng mà chúng mang lại nên rất nhiều người "sành ăn" vẫn sẵn sàng chi trả để thưởng thức được sản vật quý từ thiên nhiên này. Có một số thông tin cho rằng nấm mối có hàm lượng dinh dưỡng tự nhiên, giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể, chống lão hóa và có khả năng ức chế tối đa sự sinh trưởng của các virus.

Nấm nối còn được gọi vui với cái tên "hoa hậu" miệt vườn vì đặc tính mùa vụ cùng giá thành cao của chúng, nấm mối chỉ mọc vào mùa mưa và không phải ai cũng đủ may mắn để "săn" được loại nấm này. Nấm mối không thể trồng hay mọc được như các loại nấm rơm, nấm tai mèo, nấm bào ngư khác,... mà chúng mọc tự nhiên ở các ổ mối trong vườn.

Miền sông nước có vô vàn loại đặc sản mùa sa mưa từ trái cây, hơn cả về độ nhiều là tôm cua cá đồng, nhưng tất nhiên không phải vô cớ mà nấm mối được mệnh danh là "hoa hậu" mùa này cả. Bởi lẽ nấm mối có đặc tính đặc biệt, sự phát triển đặc biệt và còn biết "kén" người để thu hoạch.

Những thế hệ trước thường truyền lại rằng người nào "nặng vía" sẽ khó mà tìm được nấm mối hoặc dù có đạp lên chúng cũng không biết còn ngược lại, người nào "nhẹ vía" sẽ rất dễ kiếm và kiếm được rất nhiều.

Sau những cơn mưa, các ụ mối ẩm ướt với một loại men được cho là dịch tiết nước bọt của mối đất để lại đã sinh ra nấm mối và nấm mối phát triển vô cùng nhanh. Ngày đầu tiên mũ nấm mới nhú đầu nhọn lên khỏi mặt đất nhưng trong vòng 2 ngày đã đội thẳng lên cỡ chừng 4cm rồi nở đều ra.

Nấm mối có nhiều khả năng mọc lại vào mùa sau tại những chỗ chúng đã mọc, nhưng loại nấm này "rất nhạy" nên khi thu hoạch tuyệt đối không nên dùng dao hoặc những vật dụng bằng kim loại sắc nhọn, nghe hơi sắt nấm sẽ không bao giờ mọc lại vị trí đó vào mùa sau nữa nên thay vào đó người hái nấm thường dùng que tre bới đất để đào nấm.

Thời điểm thu hoạch nấm mối tốt nhất là khoảng 3-5 giờ sáng khi mặt trời còn chưa ló rạng, người dân sẽ soi đèn tìm nấm vì lúc này nấm chưa nở và mang giá trị dinh dưỡng cao hơn, mặt trời lên nấm đã nở và sẽ lụi tan dưới nắng không còn hái được nữa.

Nấm mối có thể chế biến được rất nhiều món ngon mang lại hương vị đặc trưng, đối với những người dân quê thường để dành nấm chưa nở đem bán lấy thêm thu nhập, còn nấm đã nở mới để nhà ăn. Mấy chú mấy bác nói nấm mối là món mồi bén, ngồi nhậu lai rai có dĩa nấm mối xào không với tỏi là "nhức nách" rồi chứ chẳng cần thêm thịt cá gì chung đâu. Nấm mối đem về được các bà, các mẹ khéo léo dùng dao gọt sạch đất rồi ngâm nước muối, vớt để ráo rồi tùy thuộc các thành viên "yêu cầu" món gì mới chế biến.

Nấm mối có tính ngọt nên rất phù hợp với các món cháo hoặc hầm, ngày mưa bắt thêm con gà vườn hoặc mua vài chiếc đuôi heo, cả gia đình ngồi quây quần bên bếp lửa liu riu cùng nồi cháo gà nấm mối hay lẩu gà hầm, đuôi heo hầm,... nóng hổi thật ấm cúng biết bao, như ôm cả vị quê hương vào lòng vậy.